Ο ΓΡΑΠΤΟΣ ΛΟΓΟΣ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ

Η ανάπτυξη της γλώσσας είναι μία από τις πιο ενδιαφέρουσες, συναρπαστικές και σπουδαίες περιοχές έρευνας στη σύγχρονη βιβλιογραφία που αναφέρεται στην ανάπτυξη των παιδιών. Μοιάζει όντως θαυμαστό το πώς τα παιδιά σε ένα τόσο σύντομο διάστημα όσο αυτό της προσχολικής ηλικίας καταφέρνουν να κατακτήσουν το τόσο περίπλοκο σύστημα της μητρικής τους γλώσσας και κάποια και μιας δεύτερης (σπανιότερα και τρίτης) γλώσσας.

Τι ορίζουμε ως "γλώσσα"; ["λόγον δὲ μόνον ἄνθρωπος ἔχει τῶν ζῴων", Αριστοτέλης,

Η θεμελιώδης κατάσταση του ανθρώπου ως ομιλ-όντος (parlêtre: parler=μιλώ́ & être=ον  Jacques Lacan(1901 - 1981)]

Θεμελιώδη στοιχεία της γλώσσας: Φωνολογία, Μορφολογία, Σύνταξη, Σημασιολογία, Πραγματολογία

Γλωσσική ικανότητα - Επικοινωνιακή ικανότητα

Η κατάκτηση της γλώσσας από τη γέννηση έως την ενηλικίωση και οι παράγοντες που την επηρεάζουν (π.χ. πολιτισμικό κεφάλαιο, ατομικά χαρακτηριστικά κτλ.)

Τυπική - μη τυπική ανάπτυξη: Η σημασία της έγκαιρης κι έγκυρης διάγνωσης

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ (ενδεικτικά)

> Οδηγός νηπιαγωγού για την ολόπλευρη ανάπτυξη και αγωγή των παιδιών (2015). Λευκωσία: Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού.

[Σελίδες 34-41: 3.5 Ψυχογλωσσική Ανάπτυξη του παιδιού]

> Επιπλέον:

Στην παρακάτω ιστοσελίδα μπορείτε να βρείτε το 1ο Κεφάλαιο του βιβλίου:

Hoff, E. (2020). Γλωσσική Ανάπτυξη. Aθήνα: Βασιλειάδης.

https://www.vasiliadis-books.gr/Vasiliadis-books/wp-content/uploads/2020/06/Δείτε-Απόσπασμα-του-Βιβλίου-19.pdf

-Crystal, D. (2011). Ένα μικρό βιβλίο για τη γλώσσα. Αθήνα: Πατάκης.

Ο προφορικός και ο γραπτός λόγος διαφέρουν καθώς χρησιμοποιούνται σε διαφορετικές περιστάσεις επικοινωνίας, εξυπηρετούν διαφορετικούς σκοπούς και χρησιμοποιούν διαφορετικές μορφές γλωσσικής έκφρασης.

Η επιτυχία στην εκπαίδευση προϋποθέτει επιτυχή χειρισμό του γραπτού λόγου (γραμματισμός)

Πηγή: Αρχάκης, Α. (2011). Γλωσσική διδασκαλία και σύσταση των κειμένων. Αθήνα: Πατάκης.

Ο χώρος της τάξης: Διαμόρφωση σε "γωνιές"

Εμπλουτισμός του χώρου με κείμενα που μπορούν να "διαβάσουν" τα παιδιά (ενδεικτικά: ημερολόγιο, χάρτης, ονόματα των παιδιών στα συρτάρια, στις κρεμάστρες κι αλλού, Α - Κ στις τουαλέτες,  2-3-4 στις γωνιές για να δηλωθεί πόσα παιδιά επιτρέπεται να παίζουν σε κάθε γωνιά, τα ονόματα των αλλόγλωσσων παιδιών και στη γλώσσα τους, "καλημέρα" σε όλες τις γλώσσες που μιλάνε τα παιδιά της τάξης) 

Γωνιά της βιβλιοθήκης: Την οργανώνουμε και τη φροντίζουμε ως εξαιρετικά σημαντική για την καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας, που δεν μπορεί παρά να είναι ένας από τους πιο σημαντικούς στόχους κάθε εκπαιδευτικής βαθμίδας

Τι σημαίνει διαβάζω;

Πότε είναι επιτυχής η ανάγνωση; (βαθιά κατανόηση γραπτού κειμένου)

Ποιες διαδικασίες εμπλέκονται στην ανάγνωση; [αποκωδικοποίηση - κατανόηση - συζήτηση με το κείμενο/αναστοχασμός για τις προθέσεις του συγγραφέα, τον επικοινωνιακό σκοπό του κειμένου, τις ιδεολογικές οπτικές που υιοθετούνται στο κείμενο (κριτικός γραμματισμός), τα μέσα (γλωσσικά ή άλλα) που αξιοποιεί ο συγγραφέας (πολυτροπικότητα)]

Μαθαίνω: Το σχοινί της ανάγνωσης, Το μοντέλο των τεσσάρων πηγών

Πότε ξεκινά η ανάγνωση; (αναδυόμενος / πρώτος/ φυσικός γραμματισμός) 

Η σημασία της εξασφάλισης κινήτρων και θετικών στάσεων για την ανάγνωση στην οικογένεια και την προσχολική εκπαίδευση.

ΚΟΙΤΑ: Παρουσίαση "Γραμματισμός - Αναδυόμενος - Ανάγνωση"

Βρείτε στο "Έγγραφα" τη σχετική παρουσίαση. Θα σας φανεί χρήσιμη και για τη δεύτερη (προαιρετική) εργασία.

Βρείτε στο "Εργασίες" την παρουσίαση του μαθήματος, που θα σας βοηθήσει στην πρώτη (προαιρετική) εργασία.