Ο ΓΡΑΠΤΟΣ ΛΟΓΟΣ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ

Ο ΓΡΑΠΤΟΣ ΛΟΓΟΣ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ [42347]   [3 Διδακτικές μονάδες, 5 Πιστωτικές μονάδες]

Διδάσκων: Αν. Καθηγητής ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΣΤΕΛΛΑΚΗΣ

Τετάρτη, 14.00 - 17.00 / Αίθουσα Α/Ε

Σκοπός του μαθήματος είναι η εις βάθους διερεύνηση της "ανάδυσης" του γραμματισμού, των παραμέτρων που συνδέονται και την επηρεάζουν θετικά ή αρνητικά καθώς και η μελέτη των πρακτικών ενίσχυσής της στην προσχολική εκπαίδευση.

Επιδιωκόμενα μαθησιακά αποτελέσματα του μαθήματος

Αναμένεται ότι με την ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές/τρίες θα είναι σε θέση να:

1. Να σχεδιάζουν και να εφαρμόζουν στρατηγικές για την αξιολόγηση και ανάπτυξη της γλωσσικής ικανότητας των παιδιών.
2. Να αναφέρουν τους σκοπούς και τους επιμέρους στόχους της γλωσσικής αγωγής στην προσχολική εκπαίδευση.
3. Να περιγράφουν τον τρόπο με τον οποίο διάφορες εκπαιδευτικές δραστηριότητες (ανάγνωση ή προφοριική αφήγηση παραμυθιού ή λογοτεχνικού κειμένου για παιδιά, ποίηση, ανάγνωση βιβλίου γνώσεων για παιδιά, συζήτηση γύρω από ένα θέμα, ανάλυση εικόνας και πολυτροπικών κειμένων, σύνθεση και συγγραφή ιστορίας, κ.ά.) μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μέσα γλωσσικής ανάπτυξης κι ενίσχυσης του φυσικού-αναδυόμενου-πρώτου γραμματισμού.
4. Να σχεδιάζουν και να οργανώνουν εκπαιδευτικές δραστηριότητες που να στηρίζουν την γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών και την εξοικείωσή τους με τη γραπτή επικοινωνία με βάση τις σύγχρονες διδακτικές προσεγγίσεις.
5. Να εξηγούν τη συμβολή του έντυπου λόγου στο περιβάλλον καθώς και της παιδικής λογοτεχνίας και των βιβλίων με πληροφορίες για παιδιά στη γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών.
6. Να αναφέρονται με επιστημονικότητα σε θέματα οικογενειακού γραμματισμού και να περιγράφουν τον τρόπο με τον οποίο διάφορες πρακτικές μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη της γλώσσας.
7. Να διακρίνουν τις διαφορές στις πρακτικές γραμματισμού στο νηπιαγωγείο και το δημοτικό σχολείο.
8. Να σχεδιάζουν, να καταγράφουν, να παρουσιάζουν και να σχολιάζουν κριτικά δραστηριότητες γλώσσας και γραμματισμού για παιδιά που φοιτούν στην προσχολική εκπαίδευση. 

Περιεχόμενα (ύλη) του μαθήματος

• Πορεία γλωσσικής ανάπτυξης και σκοποί της γλωσσικής αγωγής στην πρώτη αγωγή και εκπαίδευση
• Η διδασκαλία της γλώσσας στο αναλυτικό πρόγραμμα
• Φυσικός/αναδυόμενος και οικογενειακός γραμματισμός. Σχέσεις προφορικού/καθημερινού & γραπτού / επεξεργασμένου λόγου
• Προαλφαβητική και αλφαβητική φάση ανάγνωσης και γραφής
• Η οργάνωση του χώρου του νηπιαγωγείου και η ενίσχυση της λειτουργικής ανάγνωσης και γραφής
• Η βιβλιοθήκη της τάξης: Οργάνωση και λειτουργία. Ηχητική βιβλιοθήκη. Ηλεκτρονικά βιβλία. Δανειστική βιβλιοθήκη.
• Εκπαιδευτικές δραστηριότητες για την ενίσχυση της μετάβασης στον επεξεργασμένο λόγο
• Παιδιά με μητρική γλώσσα άλλη από τη γλώσσα διδασκαλίας
• Πρακτικές γραμματισμού στην πρώτη αγωγή κι εκπαίδευση
• Η ενίσχυση της γλωσσικής ανάπτυξης στα σχέδια εργασίας (projects)
• Οικογενειακός γραμματισμός. Συνεργασία οικογένειας και σχολείου
• Αξιολόγηση γλωσσικών ικανοτήτων. 
• Πολυτροπικά κείμενα και λειτουργική ανάγνωση.