Πρόσληψη του Αρχαίου Ελληνικού Δράματος - Reception of Ancient Greek Drama

 * Προφορική τελική εξέταση.

 * Βλ. Προαπαιτούμενα για την συμμετοχή στις τελικές εξετάσεις. 

1) Freud, S., Πέρα από την αρχη της ευχαρίστησης [Jenseits des Lustprinzips]. Μτφρ. Βασίλειος Πατσογιάννης, Αθήνα: Πλέθρον, 2014.

2) *-------, Τρεις μελέτες για τη θεωρία της σεξουαλικότητας. Αθήνα: Επίκουρος,1991.

3) *Hardwick, L., Πρόσληψη: Ερευνητικές Προσεγγίσεις. Μτφρ. Ι. Καραμάνου, Αθήνα: εκδ. Παπαζήση, 2012. [Reception Studies. Oxford: Oxford UP, 2003]. 

4) Holub, R., «Θεωρία της πρόσληψης: η Σχολή της Κωνσταντίας». Ιστορία της θεωρίας της λογοτεχνίας, τ. 8:  Από τον φορμαλισμό στον μεταδομισμό. Επιμ. Raman Selden, επιμ. μτφρ. Μίλτος Πεχλιβάνος και Μιχάλης Χρυσανθακόπουλος, Θεσσαλονίκη: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης - Ίδρυμα Νεοελληνικών Σπουδών, 2004. 445-482.

5) Καστοριάδης Κ., Η αρχαία ελληνική δημοκρατία και η σημασία της για μας σήμερα. Αθήνα: Ύψιλον, 1986.

* διανέμονται κατ' επιλογή μέσω του συστήματος Εύδοξος

Α. Πρωτογενής

Anouilh, J., Αντιγόνη [Antigone, 1946], Αντιγόνη, το Αγρίμι, Πρόσκληση στον Πύργο του Jean Anouilh. Μτφρ. Γ. Φτέρης, Αθήνα: εκδ. Γκόνη, χ.χ.

Αποστολίδης, Τ., Όρνιθες. Οι κωμωδίες του Αριστοφάνη σε κόμικς. Αθήνα: Μέδουσα/Σέλας Εκδοτική, 2000.

Αριστοφάνη, Όρνιθες.

Brecht, B., Αντιγόνη [Antigone (1947)]. Μτφρ. Α. Σολομός, Αθήνα: εκδ. Δωδώνη, 1995.

Cocteau, J., Η Δαιμόνια Μηχανή. Μτφρ. Γιάννης Θηβαίος, Αθήνα: εκδ. Δωδώνη, 1972.

Ευριπίδη, Μήδεια (αρχαίο κείμενο και μτφρ. Θ.Κ. Στεφανόπουλου, Κίχλη: Αθήνα, 2012).

Παζολίνι, Π.Π.,  Οιδίπους Τύραννος, Μήδεια, Σενάρια. Μτφρ. Δημήτρης Αρβανιτάκης, Αθήνα: εκδ. Καστανιώτη 2004.

Σοφοκλή, Αίας, Ηλέκτρα, Οιδίπους Τύραννος και Αντιγόνη.  

Κινηματογραφικά / θεατρικά / τηλεοπτικά έργα 

1. βασισμένα στον Οιδίποδα Τύραννο του Σοφοκλή: 

• Μέσα από τις φλόγες [Incediens]. Σενάριο και σκην. Denis Villeneuve, 2010.
• Oedipo Re. Σενάριο και σκην. Pier Paolo Pasolini, 1967. 
• Στρέλλα. Σκην. Πάνος Κούτρας και Παναγιώτης Ευαγγελίδης, 2009. 

2. βασισμένο στην Ηλέκτρα του Σοφοκλή:

• Electra. Σενάριο και σκην. Π. Σεβαστίκογλου, 2014.

3. βασισμένα στην Αντιγόνη του Σοφοκλη:

• The Island (1972) του Athol Fugard.
• Αντιγόνη του Σοφοκλή. Διασκευή - σκην. Τζωρτζίνα Κακουδάκη, Θέατρο του Νέου Κόσμου, 2014 - 2015.

4. βασισμένα στη Μήδεια του Ευριπίδη:

• Medea. Σενάριο και σκην. Pier Paolo Pasolini, 1969.
• Medea. Σκην. Lars von Trier, σενάριο Carl Theodor Dreyer, Lars Von Trier και Preben Thomsen, 1988.
• Medea. Σκην. Μιxάλης Κακογιάννης, 1965. 

5.  βασισμένο στους Όρνιθες του Αριστοφάνη:

• Όρνιθες του Αριστοφάνη. Μια ροκ παράσταση για εφήβους. Διασκευή - σκην. Τζωρτζίνα Κακουδάκη, Θέατρο του Νέου Κόσμου, 2011-2013.

 Β. Δευτερογενής 

1. Γενική:

Blanshard, A. και K. Shahabudin, Classics on Screen: Ancient Greece and Rome on Film. Οξφόρδη: Oxford University Press, 2011. 

Eagleton, T., Εισαγωγή στη θεωρία της λογοτεχνίας. Μτφρ. Μ. Μαυρωνάς, 4^η έκδ., Αθήνα: Οδυσσέας, 1996.

Freud, S., Πέρα από την αρχή της ευχαρίστησης [Jenseits des Lustprizips]. Μτφρ. Β. Πατσογιάννης, Αθήνα: Πλέθρον, 2014.

-------, Τέχνη και Ψυχανάλυση. Μτφρ. Κ. Μηλτιάσης, Αθήνα: Κοροντζής, 2005.

-------, Τρείς μελέτες για τη θεωρία της αεξουαλικότητας [Drei Abhandlungen zur Sexualtheorie]. Μτφρ. Ν. Μυλωνά, Αθήνα: Νίκας/Ελληνική Παιδεία Α.Ε., 2013. 

Graziosi, B. & E. Greenwood, Homer in the Twentieth Century: Between World Literature and the Western Canon. Οξφόρδη: Oxford University Press, 2007.

Hall, E., Adventures with Iphigenia in Tauris: A Cultural History of Euripides' Black Sea Tragedy. Οξφόρδη: Oxford University Press, 2004. 

-------, F. Macintosh και A. Wrigley,επιμ. Dionysus since '69: Greek Tragedy at the Dawn of the Third Millennium. Οξφόρδη: Oxford University Press, 2004. 

Hardwick, L., Πρόσληψη, Ερευνητικές Προσεγγίσεις. Μτφρ. Ι. Καραμάνου, Αθήνα:εκδ. Παπαζήση, 2012.

------- &  C. Stray, A Companion to Classical Receptions. Malden, MA: Blackwell, 2008.

Holub, R., «Θεωρία της Πρόσληψης: η Σχολή της Κωνστάντιας», Ιστορία της θεωρίας της λογοτεχνίας. Τόμος 8: Από τον φορμαλισμό στον μεταδομισμό. Επιμ. R. Selden, επιμ. - μτφρ. Μ. Πεχλιβάνος και Μ. Χρυσανθακόπουλος, Θεσσαλονίκη: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Ίδρυμα Νεοελληνικών Σπουδών, 2004. 445-482.

-------, Θεωρία της Πρόσληψης: Μια κριτκή εισαγωγή [Reception Theory: A Critical Introduction]. Μτφρ. Κ. Τσακοπούλου, επιμ. - θεώρηση μτφρ. Α. Τζούμα, Αθήνα: Μεταίχμιο, 2001 [1984]. 

Honig, B., Antigone, Interrupted. Cambridge: Cambridge University Press, 2013.

Jauss, H.- R., Η θεωρία της πρόσληψης: Τρία μελετήματα. Μτφρ. Μ. Πεχλιβανός, Αθήνα: Εστία, 1995.

Καστοριάδης, Κ., Η αρχαία ελληνική δημοκρατία και η σημασία της για εμάς σήμερα. Αθήνα: Ύψιλον, 1986.

Kakoudaki, D., Anatomy of a Robot: Literature, Cinema, and the Cultural Work of Artificial People.  New Brunswick: Rutgers University Press, 2014.

Kallendorf, Craig W., A Companion to the Classical Tradition. Malden, MA: Blackwell Publishing, 2007.

Leonard, M., επιμ. Derrida and Antiquity. Οξφόρδη: Oxford University Press, 2010.

-------, Athens in Paris: Ancient Greece and the Political in Post - War French Thought. Νέα Υόρκη: Oxford University Press, 2005.

Macintosh, F., et al., επιμ. Agamemnon in Performance: 458 BC to AD 2004. Νέα Υόρκη: Oxford University Press, 2005.

Martindale, C., ''Redeeming the Text: The Validity of Comparisons of Classical and Postclassical Literature (A View from Britain)''. Arion 1.3 (1991):45-75.

-------, ''Introduction: Thinking through Reception''. C. Martindale & R. F. Thomas 1 ? 13.

-------, & R. F. Thomas, επιμ. Classics and the Uses of Reception. Malden, MA: Blackwell Publishing, 2006.

Michelakis, P., Greek Tragedy on Screen. Οξφόρδη: Oxford University Press, 2013.

Nikoloutsos, K.P., επιμ. Ancient Greek Women in Film. Οξφόρδη: Oxford University Press, 2013.

Van Steen, G., Theatre of the Condemned Classical Tragedy on Greek Prison Islands. Οξφόρδη: Oxford University Press, 2011. 

2. Ειδική:

• για τον Αίαντα

Αθήναιου, Δειπνοσοφιστές. 227c. 

Hardwick, L., Πρόσληψη, Ερευνητικές Προσεγγίσεις. Μτφρ. Ι. Καραμάνου, Αθήνα:εκδ. Παπαζήση, 2012. 29-54. 

Karakantza, E.D., ''Eating from the tables of others. Sophocles' Ajax and the Greek Epic Cycle''. Classics@6 (on line journal, The center of Hellenic Studies of Harvard University), τ. 6, 2010: Reflecting of the Greek Epic Cycle. 

-------, ''Polis anatomy. Reflecting on polis structures in Sophoclean Tragedy''. Classics Ireland 18 (2011): 21-55.

Ομήρου, Ιλιάς . Ραψ. Ρ.

Σοφοκλή, Αίας.

Τρωικός επικός κύκλος: Αιθιοπίς, Μικρά Ιλιάς, Ιλίου πέρσις (τα αποσπάσματα που αναφέρονται στον Αίαντα).

• για την Ηλέκτρα

Karakantza, E.D., ''Throwing out the Menos with the Bater Water: The Sophoclean Text vs Peter Stein' s Electra (2007). Dialogues with the Past: Classical Reception Theory and Practise. Vol.1, επιμ. Anastasia Bakogianni, The Bulletin of the Institute of Classical Studies (BICS) 126-1 (2013): 61-78.

------,''Polis anatomy. Reflecting on polis structures in Sophoclean Tragedy''. Classics Ireland 18 (2011): 21-55.

Σοφοκλή, Ηλέκτρα.

• για τον Οιδίποδα Τύραννο

Carey, C., ''The Second Stasimon of Sophocles' Oedipus Tyrannus''. JHS 106 (1986): 175-179. 

Cocteau, J., Η Δαιμόνια Μηχανή. Μτφρ. Γιάννης Θηβαίος, Αθήνα: εκδ. Δωδώνη, 1972.

Dodds, E. R., ''On Misunderstanding Oedipus Rex''. Greece & Rome 13.1, (1966): 37-49.

Edmunds, Lowell. ''The Cults and the Legend of Oedipus''. Harvard Studies in Classical Philology 85, (1981): 221-238.

Freud, S., Πέρα από την αρχή της ευχαρίστησης [Jenseits des Lustprizips]. Μτφρ. Β. Πατσογιάννης, Αθήνα: Πλέθρον, 2014.

------, Τρείς μελέτες για τη θεωρία της αεξουαλικότητας [Drei Abhandlungen zur Sexualtheorie]. Μτφρ. Ν. Μυλωνά, Αθήνα: Νίκας/Ελληνική Παιδεία Α.Ε., 2013.

Goodhart, Sandor.?Λ?στ?ς ?φασ?ε: Oedipus and Laius? Many Murderers?. Diacritics 8.1 (1978): 55-71.

Καρακάντζα, Ε.Δ, Αρχαίοι Ελληνικοί Μύθοι. Ο θεωρητικός λόγος του 20^ου αι. για την φύση και την ερμηνεία τους. Αθήνα: Μεταίχμιο, 2004. 115 - 123, 147 - 157.

Karakantza, E.D.,  « In quest of the Father in the narratives of origin and movement in Oedipus Tyrannus». M?tis n.s 9 (2011): 149-164.

------,''Polis anatomy. Reflecting on polis structures in Sophoclean Tragedy''. Classics Ireland 18 (2011): 21-55.

Κούτρα, Π. και Ευαγγελίδη Π. Στρέλλα.(Κινηματογραφική ταινία, 2009).

Παζολίνι, Π.Π., Οιδίπους Τύραννος, Μήδεια, Σενάρια. Μτφρ. Δημήτρης Αρβανιτάκης, Αθήνα: εκδ. Καστανιώτη, 2004. 

Pasolini, P.P., Oedipo Re (κινηματογραφική ταινία, 1967). 

Pucci, P., Oedipus and the Fabrication of the Father; Oedipus Tyrannus in Modern Criticism and Philosophy. Baltimore: 1992.

--------, ''Gods' Intervention and Epiphany in Sophocles''. The American Journal of Philology 115.1 (1994): 15-46.

Renger, A.-B., Oedipus and the Sphinx: The Threshold Myth from Sophocles through Freud to Cocteau. Αγγλ. μτφρ. Duncan Alexander Smart and David Rice, with John T. Hamilton, Σικάγο και Λονδίνο: University of Chicago Press, 2013. 

Segal, C., ''The Chorus and the Gods in 'Oedipus Tyrannus'''. The Chorus in Greek Tragedy and Culture, Two. Arion, 3^rd Series 4.1 (1996): 20-32.

-------, Τραγικός ηρωϊσμός και τα όρια της γνώσης. Μτφρ. Ε.Δ. Μακρυγιάννη & Ι. Θ. Α. Παπαδημητρίου, Αθήνα: Ελληνική Ανθρωπιστική Εταιρεία,  2001:109-237.

Sidwell, K., ''The Argument of the Second Stasimon of Oedipus Tyrannus''. JHS 112 (1992): 106-122.

Σοφοκλή, Οιδίπους Τύραννος.

Villeneuve, D., Μέσα από τις φλόγες (Incendies, κινηματογραφική ταινία, 2010. Βασισμένη στο ομώνυμο θεατρικό έργο του Wadji Mouawad, δεύτερο μέρος του κύκλου Le Sang des promeses). 

• για την Αντιγόνη

Anouilh, J., Αντιγόνη [Antigone, 1946], Αντιγόνη, το Αγρίμι, Πρόσκληση στον Πύργο του Jean Anouilh. Μτφρ. Γ. Φτέρης, Αθήνα: εκδ. Γκόνη, χ.χ.

Athanasopoulou, E-M., ''Testing the Horizontial Axis of Classical Reception: Antigone on the Contemporary Transnational Stage.'' MA Diss, UCL, 2014.

Athol Fugard, The Island, 1972. (Θεατρική παράσταση σε φυλακή στο νησί στο νησί Robben ανοιχτά του Cape Town, πρωτεύουσα της Ν. Αφρικής, όπου καταδικάζονταν οι αντιφρονούντες στο καθεστώς. Εκεί φυλακίστηκε ο Nelson Mandela επί 27 χρόνια. Το έργο τοποθετείται την περίοδο του Apartheid, είναι εμπνευσμένο από πραγματικά γεγονότα, και επικεντρώνεται γύρω από την παράσταση της Αντιγόνης που ετοιμάζουν δυο κρατούμενοι).  

Brecht, B., Αντιγόνη [Antigone (1947)]. Μτφρ. Α. Σολομός, Αθήνα: εκδ. Δωδώνη, 1995.

Butler, J., Η διεκδίκηση της Αντιγόνης. Επιμ. Γ. Καράμπελας και Κ. Λιβιεράτος, μτφρ. Β. Σπυροπούλου, Αθήνα: Αλεξάμδρεια, 2014 [* Antigone's Claim: Kinship Between Life and Death, New YorkQ Columbia University Press, 2000].

* Chanter, T., Whose Antigone? The Tragic Marginalization of Slavery. Albany, NY: SUNY press, 2011.

Griffith, M., Introduction, Sophocles' Antigone. Επιμ. Mark Griffith, Cambridge: Cambridge University Press, 1999: 1-68.

* Hardwick, L., ''Greek Drama and Anti - Colonialism: Decolonizing Classics.'' E.Hall, F. Macintosh, and A. Wrigley, eds. Dionysus since '69: Greek Tragedy at the Dawn of the Third Millennium. Oxford: Oxford University Press, 2004: 219-242.

Honig, B., Antigone, Interrupted. Cambridge: Cambridge University Press, 2013:102.

Κακουδάκη, Τζ., Αντιγόνη του Σοφοκλή. (Θεατρική παράσταση, διασκευή και σκην. Τζωρτζίνα Κακουδάκη, 2014 - 15).

Καστοριάδης Κ., Χώροι του Ανθρώπου  [Domaines de l? homme]. Μτφρ. Ζήσης Σαρίκας. Αθήνα: Ύψιλον, 1995:201-205.

Leonard, Μ., Athens in Paris: Ancient Greece and the Political in Post-War French Thought. Oxford: Oxford University Press, 2005:100, 101-130.

Mee, Erin B. και Helen P. Foley, Antigone on the Contemprorary World Stage, Οξφόρδη:Oxford University Press, 2011. 

Sourvinou - Inwood, C., ''Assumptions and the Creation of Meaning: Reading Sophocles' Antigone''. JHS 109 (1989): 134-148.

--------, ''Sophocles' Antigone as a Bad Woman'',in F. Dieteren & E. Kloek (eds), Writing Women into Hisotry, Amsterdam 1990, 11-38. 

Σοφοκλή, Αντιγόνη. 

Στάινερ, Τζ., Οι Αντιγόνες: Ο μύθος της Αντιγόνης στην λογοτεχνία, τις τέχνες και την σκέψη της Εσπερίας. Μτφρ. Β. Μάστορης και Π. Μπουρλάκης, Αθήνα: Καλέντης, 2001. [Steiner, G., Antigones: How the Antigone Legend Has Endured in Western Literature, Art and Thought, 1984, New Haven και Λονδίνο: Yale University Press, 1996].

* ειδική βιβλιογραφία για την θεατρική παράσταση The Island.

• για την Μήδεια

Baertschi, Annete M., ''Rebel and Martyl: The Medea of Lars von Trier'', K.P. Nikoloutsos 117 - 136 .

Ευριπίδη, Μήδεια (αρχαίο κείμενο και μετάφραση Θ.Κ. Στεφανόπουλος, Αθήνα: Κίχλη, 2012).

Hall, E., O. Taplin και F. Macintosh, επιμ. Medea in Performance 1500-2000. Οξφόρδη: Legenda, 2000. 

Κακογιάννης, Μ., Μήδεια (θεατρική παράσταση 1995).

Shapino, Susan O., ''Pasolini's Medea: A twentieth - Century Tragedy'', K. P. Nikoloutsos 95-116.

Lars von Trier, Medea (κινηματογραφική ταινία 1988).

Leda, St., ''Between Mythical and Rational Worids: Medea by Pier Paolo Pasoloni', Ancient Worlds in Film and Television: Gender and Politics. Ed. Almut - Barbara Renger and Jon Solomon, Leiden και Βοστόνη: Brill, 2013. 213-227.

Pasolini, P.P., Medea (κινηματογραφική ταινία 1969).

• για τους Όρνιθες

Αριστοφάνη, Όρνιθες.

Hall, E., and Amanda Wrigley, επιμ. Aristophanes in Performance 421 BC - AD 2007: Peace, Birds, and Frogs. Οξφόρδη: Legenda, 2007. 

Κακουδάκη, Τζ., Όρνιθες του Αριστοφάνη. Μια ροκ παράσταση για εφήβους. (Θεατρική παράσταση, διασκευή και σκην. Τζωρτζίνα Κακουδάκη, 2011 - 2013).  

Οι φοιτητές αναμένεται να κατανοήσουν και να εξοικειωθούν με την έννοια της πρόσληψης, με τις θεωρητικές αρχές, τους μηχανισμούς και την ορολογία της, όπως αυτή διατυπώθηκε από την σύγχρονη Θεωρία της Πρόσληψης. Μελετώντας εμβληματικά δραματικά έργα της ελληνικής κλασικής αρχαιότητας και την επανερμηνεία και τον επαναπροσδιορισμό τους στην σύγχρονη εποχή  - στην λογοτεχνία, τον κινηματογράφο και το θέατρο - oι φοιτητές καλούνται να αναγνωρίσουν τον τρόπο που προσλήφθηκαν τα κείμενα, δίνοντας έμφαση στα κοινωνικά, πολιτικά και αισθητικά συμφραζόμενα κάθε εποχής, καθώς επίσης και στην σχέση αλληλεξάρτησης που διέπει το ίδιο το κείμενο/έργο και τον δημιουργό/καλλιτέχνη του με τον αναγνώστη/θεατή.

Οι φοιτητές αναμένεται να έχουν διαβάσει την καθορισμένη ύλη κάθε ενότητας πριν από κάθε διάλεξη καθώς επίσης να παρακολουθούν και να συμμετέχουν ενεργά σε όλες τις διαλέξεις του μαθήματος. Καλούνται να πραγματοποιήσουν μια σύντομη προφορική παρουσίαση και να γράψουν μια ερευνητική εργασία (περίπου 2500 λέξεις) με θέμα σχετικό με την Πρόσληψη της ελληνικής κλασικής αρχαιότητας. H ερευνητική εργασία είναι προαπαιτούμενο για τη συμμετοχή στις τελικές προφορικές εξετάσεις.