Μάθημα : Ειδικά Θέματα Σύγχρονης Φιλοσοφίας IV: Η κριτική θεωρία της Σχολής της Φρανκφούρτης (2020-2021)

Εκκινούμε το μάθημα τοποθετώντας το ευρύτερο φιλοσοφικό πλαίσιο μέσα στο οποίο γεννάται η πολιτική εννοιολογία της κριτικής θεωρίας. Εκκινούμε λοιπόν με ένα εντατικό μάθημα γύρω από βασικές έννοιες των φιλοσοφιών του Χέγκελ και του Μαρξ (στις οποίες οι φοιτητές αναφέρονται ήδη εν μέρει από το μάθημα Ειδικά θέματα Πρακτικής Φιλοσοφίας Ι). Συμπυκνώνουμε τα χαρακτηριστικά, ανατρεπτικά και κριτικά στοιχεία της εγελιανής διαλεκτικής. Επικεντρώνουμε στην αρνητικότητα ως εννοιολογικό και ταυτόχρονα υπαρκτικό ρεαλιστικό μέγεθος στη φιλοσοφία του Χέγκελ (συσχέτιση με κοινωνικο-πολιτική δυναμική). Αναφερόμαστε στη σύγκρουση μεταξύ μεθόδου και συστήματος στην εγελιανή φιλοσοφία, την επαναστατική διάσταση της διαλεκτικής μεθόδου και στη συντηρητική διάσταση της συστηματικής άρθρωσης. Περνάμε στα βασικά κριτικο-θεωρητικά μοτίβα της οικειοποίησης του Χέγκελ από τον Μαρξ στην κριτική της εγελιανής θετικότητας, στην κριτική της θετικότητας του κράτους. Επικεντρωνόμαστε στο μοτίβο της αλλοτρίωσης και στην έννοια του φετιχισμού στο Κεφάλαιο. Εντόπιζουμε τις διαστάσεις της κληρονομιάς αυτής της παράδοσης για την κριτική θεωρία.