Ελληνιστική Ποίηση (2023) (PHL_Α804)

Συλλογή χρήσιμων λημμάτων που καλύπτουν τις περισσότερες πτυχές (ιστορικές, πολιτισμικές, λογοτεχνικές κ.ά.) της ελληνιστικής περιόδου.

Η σχολιασμένη αυτή έκδοση του πέμπτου κατά σειρά καλλιμάχειου ύμνου, τιτλοφορούμενου Εις λουτρά της Παλλάδος, περιέχει μια κατατοπιστική για τον αναγνώστη εισαγωγή, όπου αναλύονται εμβριθώς τα προβλήματα του ποιητικού κειμένου, μαζί με μετάφραση και εκτενή σχολιασμό του αρχαίου κειμένου. Ειδικά οι σσ. 16-25 της «Εισαγωγής» συζητούν με διαφωτιστικό τρόπο τα βασικά γνωρίσματα των μιμητικών ύμνων του Καλλιμάχου (δηλ. όσων αποδίδουν και αναπαριστούν την αληθοφανή ατμόσφαιρα μιας τελετής προς τιμήν κάποιου ολύμπιου θεού) και το διαπιστωμένο από την έρευνα πρόβλημα της σχέσης των ύμνων αυτών με τη λατρευτική πράξη.

Το διάστημα των τελευταίων δεκαετιών, στα ελληνικά γράμματα και τις τέχνες, διαρκώς πληθαίνουν οι φωνές που εντοπίζουν ένα ηχηρό οικολογικό μήνυμα στον μύθο του Ερυσίχθονα, όπως αυτός παραδίδεται μέσα από τον καλλιμάχειο Ύμνο εις Δήμητρα. Μολονότι ο ελληνιστικός ποιητής αναμφίβολα δεν ένιωθε την αγωνία περί κλιματικής αλλαγής που νιώθει ο σύγχρονος άνθρωπος, και μολονότι αυτό που ονομάζουμε σήμερα «περιβαλλοντική συνείδηση» μόνο σπερματικά μπορεί να ανιχνευθεί στην αρχαία σκέψη, μολαταύτα οι προαναφερθείσες, «οικολογικές» αναγνώσεις του μύθου δεν παύουν να αξιοποιούν κάποιες ενδιαφέρουσες αναλογίες: κυρίως ειπείν, την άπληστη και νοσηρή επιθυμία του Ερυσίχθονα να πληγώσει τη Μητέρα Γη, κοιτίδα κάθε μορφή ζωής, επιθυμία η οποία αναντίρρητα αποτελεί προανάκρουσμα της υβριστικής εκμετάλλευσης από τον σύγχρονο άνθρωπο των φυσικών πόρων του πλανήτη - με τις γνωστές σε όλους μας συνέπειες.

Ο συγκεκριμένος κατάλογος είναι ο καρπός μιας διοργάνωσης που εμπνεύστηκε από μιαν απόπειρα ανάγνωσης του καλλιμάχειου μύθου με τους όρους που περιγράφηκαν παραπάνω. Πέρα από τα εικαστικά έργα πολλών καλλιτεχνών, ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στο κείμενο της Νίκης Γουλανδρή, με τίτλο «Αντιλήψεις του αρχαίου κόσμου περί δάσους και οικολογίας» (σσ. 13-16), που παρουσιάζει αρχαιογνωστικό και φιλολογικό ενδιαφέρον. 

Το συγκεκριμένο έργο αποτελεί ερμηνευτική έκδοση του σχετικώς παραγνωρισμένου 1ου Βιβλίου των Αργοναυτικών. Πέρα από μετάφραση, το έργο προσφέρει πλούσιο σχολιασμό και μια περιεκτική «Εισαγωγή».