Μάθημα : Kant: ηθική φιλοσοφία

Περιεχόμενα:

1. Εισαγωγή στην έννοια της ελευθερίας

2. Η αγαθή βούληση

3. Οι γνώμονες

4. Υποθετική προστακτική της επιδεξιότητας

5. Υποθετική προστατική της σύνεσης

6. 1^η εκδοχή της κατηγορικής προσταγής

7. Το παράδειγμα της ψευδούς υπόσχεσης ως τέλειου καθήκοντος

8. Το παράδειγμα της αγαθοεργίας ως ατελούς καθήκοντος

9. Η 2^η εκδοχή της κατηγορικής προσταγής

10. Η καντιανή ηθική σήμερα

Έργα του Kant που αναφέρονται στο αναρτημένο υλικό

Όλες οι παραπομπές στα έργα του Kant ακολουθούν την έκδοση: Kants gesammelte Schriften, Akademie der Wissenschaften, Walter de Gruyter, Berlin. Ο φοιτητής μπορεί να χρησιμοποιήσει και την αγγλική μετάφραση στη σειρά: P. Guyer and A.W.Wood (eds.), The Cambridge Edition of the Works of Immanuel Kant, Cambridge UP.

ΘΜΗ:Θεμελίωση  της μεταφυσικής των ηθών [Grundlegung zur Metaphysik der Sitten, GS 4][Τα θεμέλια της μεταφυσικής των ηθών, μετ. Γ. Τζαβάρας, Δωδώνη, Αθήνα, 1984]

Θρησκεία: H Θρησκεία στα όρια του λόγου και μόνον [Die Religion innerhalb der Grenzen der blo?en Vernunft, GS6]

ΚΚΛ: Κριτική του καθαρού λόγου [KritikderreinenVernunft, GS 3-4] [Κριτική του καθαρού λόγου, μετ. Α. Γιανναράς, Παπαζήσης, Αθήνα, 1979]

ΚΠΛ: Κριτική του πρακτικού λόγου [KritikderpraktischenVernunft, GS 5] [Κριτική του πρακτικού λόγου, μετ. Κ. Ανδρουλιδάκης, Εστία, 2004]

ΜΗ: Μεταφυσικήτωνηθών[Die Metaphysik der Sitten, GS 6] [Μεταφυσική των ηθών, μετ. Κ. Ανδρουλιδάκης, Σμίλη, 2013]

Ενδεικτική βιβλιογραφία

[ο αστερίσκος δηλώνει ποια από τα παρακάτω είναι πιο προσιτά στον μη-ειδικό]

Allison H. - Idealism and Freedom, Cambridge UP, Cambridge, 1996

- Kant?s Theory of Freedom, Cambridge UP, Cambridge, 1990

[κλασικές εργασίες που αναλύουν την έννοια της ελευθερίας και το νόημα/δυνατότητα της υπερβατολογικής ελευθερίας]

Deleuze G.* Η κριτική φιλοσοφία του Κάντ, μετ. Ε.Περδικούρη, Εστία, Αθήνα, 2000

[παρουσίαση της ενότητας του καντιανού έργου]

Guyer P. - Kant and the Experience of Freedom, Cambridge UP, Cambridge, 1993

- Kant on Freedom, Law, and Happiness, Cambridge UP, Cambridge, 2000

[τεκμηριωμένες και σχετικά εύληπτες ερμηνείες βασικών εννοιών και θέσεων της καντιανής ηθικής]

- * Kant?s Groundwork of the Metaphysics of Morals, Continuum, New York, 2007

[ανάγνωση του καντιανού κειμένου εν είδει ακαδημαϊκού μαθήματος]

-* Καντ (μτφρ. Γ. Μαραγκός), Gutenberg, Αθήνα, 2013

[ό,τι καλύτερο υπάρχει στα νέα ελληνικά ως γενική εισαγωγή στο έργο του Καντ].

Henrich D. The Unity of Reason, Harvard UP, London/Cambridge, 1994

[κλασικό κείμενο για την έννοια του πρακτικού λόγου, τη σχέση της με τον καθαρό λόγο και τη θέση της στην ιστορία της φιλοσοφίας]

Herman B. The Practice of moral Judgment, Harvard UP, London/Cambridge, 1993

[επανερμηνεία βασικών καντιανών θέσεων στο φως της μετα-Ρώλς ηθικής/πολιτικής φιλοσοφίας]

Hill T.E.* Autonomy and Self-respect, Cambridge UP, Cambridge, 1991

[ιδιαίτερα ευανάγνωστα και προσιτά μελετήματα που θεματοποιούν βασικές καντιανές έννοιες]

H?ffe O. (ed.) Grundlegung zur Metaphysik der Sitten, V. Klostermann, Frankfurt a.m., 1993

[κλασική συλλογή άρθρων]

Καβουλάκος Κ. * (επιμελητής) Ιμμάνουελ Καντ: Πρακτικός λόγος και νεωτερικότητα, Αλεξάνδρεια, Αθήνα, 2006(κυρίως: 83-138, 157-180)

[συλλογή άρθρων με πολύ συγκεκριμένα θέματα, εξαιρετικά χρήσιμη για το φοιτητή]

Kaulbach F. I. Kants Grundlegung zur Metaphysik der Sitten,  Wissenschaftliche Buchgesellschaft, Darmstadt, 1996

[ανάγνωση του καντιανού κειμένου εν είδει ακαδημαϊκού μαθήματος]

Κόντος Π.* Η Καντιανή ηθική της υπόσχεσης, Εστία, Αθήνα, 2005 [κυρίως: 21-60]

[λεπτές αναλύσεις της έννοιας της υπόσχεσης και των αντίστοιχων καθηκόντων]

Korsgaard C. Creating the Kingdom of Ends, Cambridge UP, Cambridge, 1996

[επανερμηνεία, συχνά προβληματική, βασικών καντιανών θέσεων στο φως της μετα-Ρώλς ηθικής/πολιτικής φιλοσοφίας]

Kr?ger G. Philosophie und Moral in der kantischen Ethik, J.Mohr, T?bingen, 1967

[κλασική ερμηνεία του πρακτικού λόγου και των συνεπαγωγών του]

Nell O. * Acting on Principle, Columbia UP, New York, 1975

[εξαιρετικά σαφής εισαγωγή στην έννοια του καθήκοντος και των προστακτικών]

Paton J. The Categorical Imperative, Hutchinson University Library, London, 1970

[κλασική εισαγωγή στην καντιανή ηθική]

Prauss G. Kant ?ber Freiheit als Autonomie, Klostermann, Frankfurt a.m., 1983

[κλασική παρουσίαση, αν και παραγνωρισμένη στην τρέχουσα βιβλιογραφία, των προβλημάτων της καντιανής έννοιας της ελευθερίας]

Rawls J. Lectures on the History of Morals, Harvard UP, Cambridge, 2000

[κλασική εισαγωγή του Ρώλς με αντικείμενο την προτεραιότητα του δικαίου έναντι του αγαθού]

Schneewind J. The Invention of Autonomy, Cambridge UP, Cambridge, 1998

[ογκώδης αλλά εξαιρετική ιστορική παρουσίαση των ηθικών θεωριών που προηγούνται της καντιανής ηθικής και της ιδιαιτερότητας/εφευρετικότητας της τελευταίας]

Timmermann J. * Kant?s Groundwork of the Metaphysics of Morals, Cambridge UP, Cambridge,

[ανάγνωση του καντιανού κειμένου εν είδει ακαδημαϊκού μαθήματος]

Wood A. * Kant?s Ethical Thought, Cambridge UP, Cambridge, 1999

[ανάγνωση του καντιανού κειμένου εν είδει ακαδημαϊκού μαθήματος]

Χωρίς προαπαιτούμενα (αν και κάποια στοιχειώδης εξοικείωση με το έργο του Καντ θα ήταν χρήσιμη).

Με την ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής:

1. θα κατανοεί τις βασικές έννοιες και θέσεις της καντιανής ηθικής.
2. Θα αναγνωρίζει τα προβλήματα που αυτές οι θέσεις δημιουργούν.
3. Θα είναι σε θέση να προτείνει τρόπους υπέρβασης αυτών των δυσκολιών.

Με την ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής θα έχει καλλιεργήσει τις δεξιότητες:

1. Να διαβάζει κείμενα της πρακτικής φιλοσοφίας του Kant και να συνθέτει τα επιχειρήματα.
2. Να χρησιμοποιεί τη δευτερεύουσα βιβλιογραφία.