Anteprima

Περιεχόμενο μαθήματος

Εξετάζονται οι εξής θεματικές ενότητες:

• Θεωρίες και είδη παιχνιδιού
• Πρώιμος κινητικός γραμματισμός
• Κινητικός γραμματισμός και εκπαίδευση
• Κινητική ανάπτυξη και κινητικές δεξιότητες
• Κινητικό παιχνίδι
• Είδη κινητικών παιχνιδιών (γνωριμίας, φυσικών ικανοτήτων και κινητικών δεξιοτήτων, ρυθμού, συνεργασίας, αισθησιοκινητικά, μίμησης, χαλάρωσης, αυτοσυγκέντρωσης, φαντασίας)
• Παραδοσιακά κινητικά παιχνίδια
• Το τσίρκο στην εκπαίδευση
• Σχεδιασμός και οργάνωση κινητικών παιχνιδιών
• Οργανωμένο περιβάλλον (εσωτερικός και εξωτερικός χώρος, περιβάλλον δράσης)
• Εξοπλισμός-υλικά
• Ο ρόλος του εκπαιδευτικού ως εμψυχωτής

Μέθοδοι διδασκαλίας

Το μάθημα είναι πρακτικού χαρακτήρα και διεξάγεται στον παιδικό σταθμό (αίθουσα μουσικής και κίνησης).

• Εφαρμογές παιχνιδιών με τη συμμετοχή των φοιτητριών/ών
• Διαλέξεις
• Εργαστηριακές ασκήσεις για το σχεδιασμό και την κατασκευή παιχνιδιών (ατομικά, ομαδικά) από άχρηστο, φυσικό ή βιομηχανικό υλικό
• Αυτοτελής μελέτη (βιβλιογραφίας, δικτυογραφίας)
• Συγγραφή εργασιών (ατομικά, ομαδικά)
• Χρήση εποπτικού υλικού (οπτικοακουστικό, εκπαιδευτικό, ψυχοκινητικό)
• Ανάλυση, κριτικός στοχασμός, συζήτηση

Προαπαιτούμενα

Η συστηματική παρακολούθηση του εργαστηριακού μαθήματος και η ενεργός συμμετοχή κρίνεται αναγκαία.

Περιορισμένος αριθμός συμμετοχών.

Προτεινόμενα συγγράμματα

• Ρήγα, Β. & Θερμού, Α. Ε. (2021). Οδηγός για την κινητική ανάπτυξη του παιδιού από τη γέννηση μέχρι το δημοτικό σχολείο. Πάτρα, ΕΠΕΕ.
• Καμπάς, A. (2019). Φυσική δραστηριότητα και ψυχοκινητική στην προσχολική ηλικία. Gutenberg.

Μέθοδοι αξιολόγησης

Το μάθημα στηρίζεται στη διαμορφωτική αξιολόγηση και ο τελικός βαθμός του μαθήματος προκύπτει από:

• Ατομικές και ομαδικές, μικρές σε έκταση, εργασίες που εκπονούνται κατά τη διάρκεια του εξαμήνου (20%).
• Ατομική εργασία συνδεδεμένη με την πρακτική άσκηση. Η εργασία αφορά κυρίως σε αυτοσχέδια πρωτότυπα κινητικά παιχνίδια, εμπνευσμένα από τη θεματολογία του εξαμήνου και βασισμένα σε ειδικό εκπαιδευτικό στόχο (30%).
• Τελικές γραπτές εξετάσεις (50%).

Διδάσκοντες

Βασιλική Ρήγα, Καθηγήτρια στο Τ.Ε.Ε.Α.Π.Η.

Ώρες συνεργασίας: Τρίτη 17:00-19:00 και Τετάρτη 12:00-14:00, στο γραφείο της διδάσκουσας (στο κτίριο ΓΔΑ)

Βιβλιογραφία

• Caillois, R. (2001). Tα παιχνίδια και οι άνθρωποι. Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου.
• Cattanach, A. (2003). Θεραπεία μέσω του παιχνιδιού. Σαββάλας.
• Frost, J. L. (2010). A History of Children’s Play and Play Environments. Routledge.
• Huizinga, J. (1989). Ο άνθρωπος και το παιχνίδι (Homo Ludens). Γνώση.
• Katsikonouri, E. & Riga, V. (2014). European and Greek legislation on preschool children's protection from the use of unsafe toys. Preschool & Primary Education, 2(1), 27-44.
• Martin, Κ. & Ellermann, U. (2001). Πολύπλευρη ρυθμική αγωγή. Salto.
• Riga, V. & Printzou, M. (2006). Le jeu dans l’éducation interculturelle. La recherche en action. In Actes de l’8^e Biennale Internationale de l’éducation et de la formation, INRP, Lyon (France), 11-14 Avril 2006.
• Riga, V. (2004). Motor education in preschool institutions. The case of Greece. In Proceedings of the 3^rd International Symposium A CHILD IN MOTION, University of Ljubljana and University of Primorska, Kranjska gora (Slovenia), 30^th September - 2^nd October 2004.
• Thermou, A. & Riga, V. (2020). Research review for the presence of physical literacy in the world. European Journal of Physical Education and Sport Science, 6(3), doi: 10.5281/zenodo.3748022.
• Zimmer, R. (2007). Εγχειρίδιο κινητικής αγωγής.
• Αγγελάκη, Χ., Γκολφινοπούλου, Γ., Διδάχου, Ε., Παπαδάκου, Ε., & Ρήγα, Β. (2012). 4+1 κλειδιά για την αυτομόρφωση της νηπιαγωγού. ΟΜΕΡ.
• Αργυριάδη, Μ. (2003). Ο μαγικός κόσμος των παιχνιδιών. Ευρωπαϊκά παιχνίδια από τις συλλογές του Μουσείου Μπενάκη. Αδάμ.
• Αυγητίδου, Σ. (Επιμ.) (2001). Το παιχνίδι – Σύγχρονες ερευνητικές και διδακτικές προσεγγίσεις. τυπωθήτω - Γιώργος Δαρδανός.
• Γκουγκουλή, Κ. & Καρακατσάνη, Δ. (Επιμ.) (2008). Το ελληνικό παιχνίδι. Διαδρομές στην ιστορία του. ΜΙΕΤ-ΕΛΙΑ.
• Γκουγκούλη, Κ. & Κούρια, Α. (Επιμ.) (2000). Παιδί και παιχνίδι στην νεοελληνική κοινωνία (19ος και 20ος αιώνας). Ίδρυμα Ερευνών για το παιδί.
• Θερμού, Α. & Ρήγα, Β. (2020). Η αξία του κινητικού γραμματισμού από την πρώιμη παιδική ηλικία. Στο Χ. Ζάραγκας, Ι. Λίτου (Επιμ.), Αθλητισμός: Καλλιτεχνικές, Παιδαγωγικές και Κοινωνιολογικές Διαστάσεις (σσ. 185-196). Πεδίο Α.Ε.
• Καλλιτεχνική-Παιδαγωγική Ομάδα «Ελάτε να παίξουμε» (2004). Το παιχνίδι στην εκπαιδευτική διαδικασία. University Studio Press.
• Κάππας, Χ. (2005). Ο ρόλος του παιχνιδιού στην παιδική ηλικία. Ατραπός.
• Κουλεντιανού, Μ. (1994). Νανουρίσματα, ταχταρίσματα, παινέματα, πρωτοβαδίσματα, χελιδονίσματα, ξορκίσματα-γιατροσόφια, καλλικάνζαροι- νεράιδες, παιχνίδια, κάλαντα, γλωσσοδέτες, αινίγματα, σπαζοκεφαλιές. Θυμάρι.
• Κουρουζίδης, Σ., Πολέμη-Τοδούλου, Μ., & Κοσμίδης, Π. (Επιμ.) (2000). Ομαδικά παιδικά παιχνίδια. 3ο Λύκειο Αχαρνών, Ευώνυμος Οικολογική Βιβλιοθήκη.
• Κροντηρά, Λ. (2002). Ελάτε να παίξουμε μέσα στο χρόνο. Φυτράκη.
• Μητσάκου, Α. & Ρήγα, Β. (2020). Κίνηση, τέχνη, λόγος και επιστήμη στο Παιδικό Φεστιβάλ του ΤΕΕΑΠΗ: Μια μελέτη περίπτωσης σχετικά με τις διδακτικές και παιδαγωγικές εφαρμογές του. Στο Χ. Ζάραγκας, Ι. Λίτου (Επιμ.), Αθλητισμός: Καλλιτεχνικές, Παιδαγωγικές και Κοινωνιολογικές Διαστάσεις (σσ. 185-196). Πεδίο Α.Ε.
• Μπότσογλου, Κ. (2010). Υπαίθριοι χώροι παιχνιδιού και παιδί.
• Πλατής, Μ. (2005). Παίζοντας στην Αρχαία Ελλάδα. Σάλτο.
• Σιβροπούλου, Ρ. (2010). Από το παιχνίδι με κανόνες στο γραμματισμό. Gutenberg.
• Χρήστου, Ι. (2007). Παιδί και ηλεκτρονικό παιχνίδι. Ταξιδευτής.
• Χρυσικόπουλος, Μ. (2005). Ελληνικά παραδοσιακά παιχνίδια. Τα παιχνίδια που παίζαμε μικροί. Σάλτο.

Συναφή επιστημονικά περιοδικά:

• American Journal of Play
• Games and Culture
• International Journal of Play