Παρουσίαση/Προβολή
Μηχανοκρατία και τελεολογία από τους Προσωκρατικούς έως τους Στωικούς
(PHIL2213) - Σταύρος Κουλουμέντας
Περιγραφή Μαθήματος
Το μάθημα προσφέρει μια γενική επισκόπηση των μηχανοκρατικών και τελεολογικών εξηγήσεων για τον κόσμο από την αρχαϊκή περίοδο ως τα ελληνιστικά χρόνια, προσπαθώντας να αναλύσει θέματα όπως η σχέση θεολογίας, επιστήμης και φιλοσοφίας, τα διαφορετικά μοντέλα σκέψης που χρησιμοποιήθηκαν για την κωδικοποίηση της γνώσης, και οι διαμάχες που έλαβαν χώρα για θεωρητικά και μεθοδολογικά ζητήματα. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις διαφορετικές οπτικές για τον ρόλο που κατέχουν οι φυσικές επιστήμες στην κατανόηση των αρχών που διέπουν τον κόσμο, στην ηθική τελείωση του ανθρώπου και στη σύλληψη της φύσης του θείου.
Ημερομηνία δημιουργίας
Παρασκευή, 6 Σεπτεμβρίου 2024
-
Βιβλιογραφία
Crubellier, M. και P. Pellegrin 2011. Αριστοτέλης: Ο φιλόσοφος και οι επιστήμες (μτφ. Ε. Περδικούρη). Αθήνα: Εστία.
Diels, H. και W. Kranz, 1951-1952. Die Fragmente der Vorsokratiker. Griechisch und deutsch, τόμ. I-III, έκτη έκδοση.Βerlin: Weidmann.
Düring, I. 1994. O Aριστοτέλης: παρουσίαση και ερμηνεία της σκέψης του, τόμ. Α (μτφ. Π. Κοτζιά-Παντελή), τόμ. Β. (μτφ. Α. Γεωργίου-Kατσιβέλα). Aθήνα: MIET.
Grant, E. 2016. Ta θεμέλια της σύγχρονης επιστήμης στον Μεσαίωνα (μτφ. Σ. Παπαδάκη). Θεσσαλονίκη: Ροπή.
Kahn, C. 1982. O Aναξίμανδρος και οι απαρχές της ελληνικής κοσμολογίας (μτφ. Ν. Γιανναδάκης). Αθήνα: Πολύτυπο.
Κάλφας, Β. 2014. Πλάτων: Tίμαιος. Αθήνα: Εστία.
Κάλφας, Β. 2015. Αριστοτέλους έργα, τόμ. 5: Φυσικά. Αθήνα: Νήσος.
Kirk, G. S., Raven, J. E. και Schofield, Μ. 2006. Οι προσωκρατικοί φιλόσοφοι, δεύτερη έκδοση (μτφ. Δ. Κούρτοβικ). Αθήνα: MIET.
Κουρεμένος, Θ. 2020. Αριστοτέλης: ανθολόγιο κοσμολογικών χωρίων από τις φυσικές πραγματείες του. Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.
Leroi, A.-M. 2018. H λιμνοθάλασσα: πώς ο Αριστοτέλης ανακάλυψε την επιστήμη (μτφ. Ε. Κρητικού και Α. Κρητικού). Θεσσαλονίκη: Ροπή.
Lloyd, G. E. R. 2014. Αρχαία ελληνική επιστήμη (μτφ. Π. Καρλέτσα). Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.
Long, A. A. 1990. H ελληνιστική φιλοσοφία: Στωικοί, Επικούρειοι, Σκεπτικοί (μτφ. Σ. Δημόπουλος και Μ. Δραγώνα-Mονάχου). Aθήνα: ΜIET.
Long, A. A. και D. N. Sedley 1987. The Hellenistic Philosophers, τόμ. I: Translations of the Principal Sources and Commentary, τόμ. II: Greek and Latin Texts with Notes and Bibliography. Cambridge: Cambridge University Press.
Mayhew, R. 2008. Plato: Laws 10. Translated with a Commentary. Oxford: Oxford University Press.
Μenn, S. 2015. Ο Πλάτων για τον θεό ως νου (μτφ. Π. Γκολίτσης). Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.
Moσκόβης, Β. 1988. Πλάτωνος Νόμοι, τόμ. 1: I-VII, τόμ. 2: VIII-XII & Eπινομίς. Αθήνα: Νομική Βιβλιοθήκη.
Sedley, D. 2023. O δημιουργισμός και οι επικριτές του στην αρχαιότητα (μτφ. Σ. Κουλουμέντας). Αθήνα: MIET.
Σκουτερόπουλος, N. M. 2014. Πλάτων: Πολιτεία. Αθήνα: Πόλις.
Wright, R. Μ. 2004. Η κοσμολογία στην αρχαιότητα (μτφ. Α. Σαμψών). Αθήνα: Kαρδαμίτσα.
Zeyl, D. J. 2000. Plato: Timaeus. Indianapolis, Cambridge MA: Hackett Publising.
Μαθησιακοί στόχοι
Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές/φοιτήτριες θα είναι σε θέση:
- να διακρίνουν τις διαμάχες και τις συγκλίσεις ανάμεσα σε διαφορετικά φιλοσοφικά συστήματα για τα όρια της γνώσης, την επιστημονική μέθοδο, την ταξινόμηση και ιεράρχηση των όντων, τη σχέση του ανθρώπου με τον θεό, καθώς και τη λειτουργία του κόσμου.
- να αποτιμήσουν τη ιδιαίτερη θέση που κατέχουν η μηχανοκρατία και η τελεολογία σε διαφορετικά φιλοσοφικά και επιστημονικά συστήματα της αρχαιότητας.
- να κατανοήσουν τις βασικές αρχές της αριστοτελικής φυσικής φιλοσοφίας (τέσσερα αίτια, ύλη και μορφή, δυνάμει και ενεργεία, τελεολογία) και να συνδέσουν τις θεωρίες του Αριστοτέλη με ερωτήματα που απασχόλησαν διαχρονικά τους φιλοσόφους και τους επιστήμονες.
- να εντοπίσουν τις σημαντικότερες διαφορές ανάμεσα στο πλατωνικό και το αριστοτελικό κοσμοείδωλο, καθώς και ανάμεσα στις θεωρίες των ελληνιστικών σχολών.
Προτεινόμενα συγγράμματα
1. Sedley, D. 2023. O δημιουργισμός και οι επικριτές του στην αρχαιότητα (μτφ. Σ. Κουλουμέντας). Αθήνα: MIET. [ΒΑΣΙΚΟ ΣΥΓΓΡΑΜΜΑ]
Κωδικός βιβλίου: 122090634 ISBN: 9789602508022
2. Wright, R. M. 2004. H κοσμολογία στην αρχαιότητα (μτφ. Α. Σαμψών). Αθήνα: Καρδαμίτσα.
Κωδικός βιβλίου: 122076135 ISBN: 9603541613