Παρουσίαση/Προβολή

(PHS_5050) -  Ελένη Περδικούρη

Περιγραφή Μαθήματος

Το μάθημα αποτελεί εισαγωγή σε βασικά προβλήματα και έννοιες που χαρακτηρίζουν την φιλοσοφία κατά την εποχή που μεσολαβεί από τον θάνατο του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη και την κατάλυση του συστήματος της πόλης-κράτους ως την αναβίωση του Περιπατητισμού και του Πλατωνισμού κατά τους αυτοκρατορικούς Ρωμαϊκούς χρόνους. Χαρακτηριστικό της φιλοσοφίας της Ελληνιστικής εποχής είναι η εγκατάλειψη των θεωριών του Πλάτωνα και - κυρίως - του Αριστοτέλη, και η επιστροφή σε θέματα και συλλήψεις των Προσωκρατικών. Άλλα θεμελιώδη χαρακτηριστικά, με μεγάλη επίδραση στην μετέπειτα σκέψη, είναι η έμφαση στο ζήτημα της βεβαιότητας της γνώσης, η άρνηση του δυισμού ύλης/μορφής και ψυχής/σώματος, και η στροφή του υποκειμένου προς το «εσωτερικό», με στόχο την αταραξία και την απάθεια.

Περιεχόμενα μαθήματος:

1. Επίκουρος και Επικούρειοι

• Γνωσιοθεωρία: Ο «Κανών» ή τα «κριτήρια της αληθείας». Η αίσθηση ως κριτήριο της αλήθειας, η «ενάργεια» και ο έλεγχος των πεποιθήσεών μας.
• Φυσική και Μεταφυσική: Τα έσχατα συστατικά του παντός. Ο τρόπος συγκρότησης των σωμάτων. Τυχαιότητα και απειρία του σύμπαντος.
• Ψυχολογία: Η σωματική ψυχή και οι λειτουργίες της.
• Ηθική: Η ηδονή ως αταραξία του νου και απονία του σώματος. Η φιλοσοφία ως τέχνη του βίου.

2. Στωικοί

• Γνωσιοθεωρία: Κριτήρια της αληθείας. Η «κατάληψη», νέο είδος γνώσης. «Ορμή» και «συγκατάθεση». «Κοινές έννοιες».
• Φυσική και Μεταφυσική: Οι αρχές του κόσμου. Τα στοιχεία. Ο τρόπος συγκρότησης των σωμάτων. Τα «ασώματα». Η προνοιακή οργάνωση του κόσμου και η "αιώνια επιστροφή".
• Ψυχολογία: Η σωματική ψυχή και οι λειτουργίες της. Η ορθολογική εξήγηση των παθών.
• Ηθική: Η «οικείωσις», η αρετή και ο κοσμικός λόγος. Ο σοφός και η απάθεια.

3. Σκεπτικοί

• Πύρρων και Νεοπυρρωνιστές: Η κριτική κάθε γνωσιοθεωρίας. Φαινόμενο, περιγραφή και σύμβαση.
• Οι Ακαδημεικοί: Αρκεσίαλος και Καρνεάδης. Ριζική κριτική στην δυνατότητα της γνώσης και ειδικά στην στωική «καταληπτική φαντασία». Ισοσθένεια των λόγων. Η «εποχή», το πρόβλημα τής απραξίας και το «εύλογον». Η θεωρία του «πιθανού» στον Καρνεάδη.

Ημερομηνία δημιουργίας

Τρίτη, 13 Νοεμβρίου 2018