Παρουσίαση/Προβολή

Περιεχόμενο μαθήματος

1. Eισαγωγή στις έννοιες της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ΠΕ) και Ηθικής καθώς και στις βασικές έννοιες που αφορούν το Περιβάλλον και το ρόλο του ανθρώπου σε αυτό
2. Ιστορική Εξέλιξη της ΠΕ στο πλαίσιο της εμφάνισης σοβαρών περιβαλλοντικών ζητημάτων και κοινωνικών κινημάτων που οδήγησαν στην εμφάνιση και εξέλιξη του συγκεκριμένου πεδίου
3. Περιβάλλον, Βιώσιμη Ανάπτυξη και ο ρόλος της περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης
4. Τα κύρια περιβαλλοντικά προβλήματα και οι συνέπειες τους στον πλανήτη και τον άνθρωπο: ρύπανση του περιβάλλοντος, αέρια ρύπανση, η τρύπα του όζοντος, κλιματική αλλαγή, βιοποικιλότητα, δάση, φυσικοί πόροι - οικοσυστήματα, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, διαχείριση αποβλήτων
5. Η Ηθική στα πλαίσια της κοινωνίας, της υγείας, της επιστήμης (πχ Βιοηθική) και του Περιβάλλοντος
6. Τα εκπαιδευτικά ρεύματα, σκέψεις και θεωρίες που διαμόρφωσαν τη φύση, το παιδαγωγικό προφίλ και τους στόχους της ΠΕ
7. Τα βασικά χαρακτηριστικά, οι ιδιαιτερότητες και οι στόχοι της ΠΕ: διεπιστημονικότητα, διαθεματικότητα, βιωματική προσέγγιση, ομαδοσυνεργατική μάθηση, ολιστική προσέγγιση των περιβαλλοντικών ? κοινωνικών - οικονομικο-αναπτυξιακών ζητημάτων και προτύπων, ανάπτυξη κριτικής σκέψης, αποσαφήνιση και ο καθορισμός αξιών, καλλιέργεια περιβαλλοντικής ευαισθησίας και συνείδησης με στόχο την ενεργοποίηση και δράση των πολιτών
8. Σύγχρονες παιδαγωγικές- διδακτικές τεχνικές, μεθοδολογίες και εργαλεία που αναπτύχθηκαν ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι της ΠΕ: καταιγισμός ιδεών ? δημιουργική σκέψη, χαρτογράφηση εννοιών, αποσαφήνιση αξιών, προσομοίωση ρόλων, πειράματα, διαλογική αντιπαράθεση, ηθικό δίλημμα, μελέτη πεδίου, αξιοποίηση νέων τεχνολογιών, κ.α.
9. Σχεδιασμός και υλοποίηση μιας εργασίας (project) με θεματολογία πάνω σε σύγχρονα ζητήματα περιβάλλοντος, ηθικής και βιώσιμης ανάπτυξης, εφαρμόζοντας διάφορες τεχνικές και δράσεις: επιλογή του θέματος, εργασία σε ομάδες, βιωματική προσέγγιση, εφαρμογή των διαφόρων τεχνικών μέσα από την προσωπική και συνεργατική εμπλοκή των φοιτητών, παρουσίαση και επικοινωνία της εργασίας, αξιολόγηση της εργασίας, ο ρόλος του εκπαιδευτικού στην πραγματοποίηση της εργασίας

10-11. Συναντήσεις καθοδήγησης και ανάλυσης προτάσεων εργασιών

12-13. Παρουσίαση εργασιών από τους φοιτητές

Μαθησιακοί στόχοι

Με την ολοκλήρωση του συγκεκριμένου μαθήματος οι φοιτητές/τριες θα είναι σε θέση να:

1. Κατανοούν και αναλύουν βασικές έννοιες και διαστάσεις των σύγχρονων περιβαλλοντικών ζητημάτων σε συνδυασμό με τις θεμελιώδεις έννοιες της Ηθικής
2. Γνωρίζουν διαχρονικά/ιστορικά τα γεγονότα που ανέδειξαν και καθιέρωσαν διεθνώς την αναγκαιότητα της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ΠΕ) ως μέσο ανάπτυξης και διαμόρφωσης περιβαλλοντικής συνείδησης
3. Προσδιορίσουν τους στόχους της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης τυπικής και άτυπης
4. Είναι γνώστες της ιδιαίτερης παιδαγωγικής προσέγγισης της ΠΕ η οποία συνδυάζει διεπιστημονικότητα, αξίες, κριτική σκέψη κ.α.
5. Γνωρίζουν τα βασικά χαρακτηριστικά διδακτικών μεθόδων και τεχνικών που χρησιμοποιεί η ΠΕ
6. Σχεδιάζουν και να υλοποιούν εκπαιδευτικές τεχνικές όπως: καταιγισμός ιδεών ? δημιουργική σκέψη, χαρτογράφηση εννοιών, αποσαφήνιση αξιών, προσομοίωση ρόλων, διαλογική αντιπαράθεση, ηθικό δίλημμα, μελέτη πεδίου, αξιοποίηση νέων τεχνολογιών, κ.α.
7. Σχεδιάζουν και υλοποιούν ολοκληρωμένα και στοχευμένα προγράμματα (projects) ΠΕ, σε γενικής φύσεως αλλά και εξειδικευμένης θεματολογίαςζητήματα, για διάφορες βαθμίδες της εκπαίδευσης αλλά και στα πλαίσια της δια βίου μάθησης,
8. Αντιλαμβάνονται την συσχέτιση Περιβαλλοντικής Ηθικής και της Βιοηθικής
9. Εξοικειωθούν με την έννοια της εγγενούς αξίας (αυταξίας)
10. Γνωρίζουν την εξελικτική ιστορία της ζωής
11. Παρατηρούν τη φύση με κριτικό πνεύμα και να κατανοούν τη μορφή και τη λειτουργία των έμβιων οργανισμών στο περιβάλλον τους
12. Αξιολογούν τους κινδύνους που εγκυμονεί η ανεξέλεκτη ανάπτυξη, η υποβάθμιση των οικοσυστημάτων και των φυσικών λειτουργιών και η εξαφάνιση των ειδών
13. Καλλιεργούν τον σεβασμό απέναντι στο σύνολο των έμβιων όντων και των φυσικών λειτουργιών, να ελέγχουν την ανθρωποκεντρική αντίληψη του κόσμου προς όφελος μια πιο συνηδητοποιημένης στάσης ως προς την ιστορία της Γης και την εμφάνιση του ανθρώπου σε αυτή
14. Διερευνούν και να εντοπίσουν ακριβή πληροφορία και εκπαιδευτικό υλικό στη διεθνή και ελληνόγνωση βιβλιογραφία

Βιβλιογραφία

• Δημητρίου Α. (2009): Περιβαλλοντική Εκπαίδευση: περιβάλλον, αειφορία. Θεωρητικές και παιδαγωγικές προσεγγίσεις, Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο, ISBN: 978-960-458-214-3 (σελ. 350)
• Φλογαϊτη, Ε., Γεωργόπουλος Α. (2012): Περιβαλλοντική εκπαίδευση Ερευνητικές εργασίες στην Ελλάδα Συλλογικό έργο: Πεδίο
• Γεωργόπουλος, Α. (2005): Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. Ο νέος πολιτισμός που αναδύεται, Αθήνα: Gutenberg, ISBN 960-01-1014-Χ, ISBN-13 978-960-01-1014-2 (σελ. 909)
• Φλογαϊτη, Ε. (2011): Περιβαλλοντικι Εκπαίδευση, Αθήνα: : Πεδίο, ISBN 978-960-9552-46-2 (σελ. 280)
• Φλογαΐτη, Ε. (2011). Εκπαίδευση για το περιβάλλον και την αειφορία, Αθήνα: : Πεδίο, ISBN 978-960-9552-26-4 (σελ. 248)
• Γεωργόπουλος, Α. (2014): Περιβαλλοντική εκπαίδευση, Ζητήματα ταυτότητας, Αθήνα: Gutenberg, ISBN 978-960-01-1642-7 (σελ. 384)
• Καΐλα, Μ., Κατσίκης, Α., Φώκιαλη, Π., Ζαχαρίου, Α. (επιμ.) (2009). Εκπαίδευση για το Περιβάλλον και την Αειφόρο Ανάπτυξη: Νέα Δεδομένα και Προσανατολισμοί. Αθήνα: Ατραπός.
• Δημητρίου, Α., Ξανθάκου, Γ., Λιαράκου, Γ., Καΐλα, Μ. (επιμ.) (2009): Περιβαλλοντική εκπαίδευση: Ζητήματα θεωρίας, έρευνας και εφαρμογών. Αθήνα: Ατραπός, ISBN: 978-960-459-050-6 (σελ. 822).
• Λιαράκου Γ. και Φλογαϊτη Ε. (2007): Από την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση στην Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη, Αθήνα: Νήσος, ISBN 978-960-8392-35-9 (σελ. 190)
• Γεωργόπουλος, Α., Τσαλίκη, Ε., (1998): Περιβαλλοντική εκπαίδευση: Αρχές - φιλοσοφία, μεθοδολογία, παιχνίδια και ασκήσεις, Αθήνα: Gutenberg, 960-01-0442-5, ISBN-13 978-960-01-0442-4 (σελ. 164)
• Παπαβασιλείου, Β. (2015): Αειφόρος Ανάπτυξη και Εκπαίδευση: Το πολυδιάστατο μιας σχέσης, Αθήνα: Διάδραση
• Καΐλα, Μ., Μόγιας, Α. και Παπαβασιλείου, Β. (2013). Εκπαίδευση για το Περιβάλλον και την Αειφορία, Αθήνα: Διάδραση
• Τσαμπούκου?Σκαναβή Κ., (2004), Περιβάλλον και Κοινωνία: Μια σχέση σε αδιάκοπη εξέλιξη, Αθήνα: Καλειδοσκόπιο
• Ράπτης, Ν. (2000), Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και Αγωγή. Το θεωρητικό πλαίσιο επιλογών. Αθήνα, Εκδόσεις Τυπωθήτω
• Frey, K., (1998): Η μέθοδος Project: Μια μορφή συλλογικής εργασίας στο σχολείο ως θεωρία και πράξη, μετάφραση: Μάλλιου Κ., Θεσσαλονίκη, Αφοί Κυριακίδη
• Γεωργόπουλος Α. (2006) Περιβαλλοντική ηθική, ISBN 9789600109214, Gutenberg, Αθήνα
• Larrere, C., Ποταμιάνου, Ε.,Γούναρη, Ε. (2001 ) ΗΦιλοσοφία του περιβάλλοντος, ISBN9789603788812,Πατάκης Αθήνα
• Nash, R., Πολίτης, Γ. (1995) Τα δικαιώματα της φύσης. Ιστορία της περιβαλλοντικής ηθικής, ISBN9789607369031,Θυμέλη Αθήνα
• Τσέκος, Χ. (2015) Στοιχεία περιβαλλοντικής ηθικής και βιοηθικής, ISBN 9789605831035, Παρισιάνου Μεταμόρφωση Αττικής
• Πρωτοπαπαδάκης, Ε. Δ., Μανωλάς, Ε. Ι. (2012) Περιβαλλοντική ηθική : προκλήσεις και προοπτικές για τον 21ο αιώνα, ISBN 9789609698023, Ορεστιάδα Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης - Τμήμα Δασολογίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων

Ξενόγλωσση βιβλιογραφία:

• Harold R. Hungerford, William J. Bluhm, Trudi L. Volk, and John M. Ramsey, (2001), Essential Readings in Environmental Education, Stripes Pub Llc
• Day A. Brian (Ed.), Monroe C. Martha (Ed.) (2000), Environmental Education and Communication for a Sustainable World: Handbook for International Practitioners, Academy for Educational Development
• Palmer, J. (1998). Environmental Education in the 21th century. London: Routledge
• Rickinson, M., Lundholm, C., Hopwood, N. (2010). Environmental Learning. Insights from research into the student experience. The Hague: Springer
• Wheeler Κ. and Perraca Bijur Α. (eds) (2010). Education for a Sustainable Future. A Paradigm of Hope for the 21st Century. New York: Kluwer Academic/Plenum Publishers
• Bj?rneloo, I. & Nyberg, E. (Eds) (2007). Drivers and Barriers for Implementing Learning for Sustainable Development in Pre-School through Upper Secondary and Teacher Education.- ESD in Action, Technical Paper N° 4, UNESCO Education Sector, U.N.E.S.C.O.
• Scott W. and Gοugh S. (2003). Sustainable Development and Learning. Framing the Issues. London: RoutledgeFalmer
• Wenz, P. S. (2001) Environmental ethics today , ISBN 9780195133844,Oxford University Press
• Pratt, V.,Howarth, J., Brady, E. (2000) Environment and philosophy, ISBN 978-0415145114,Routledge
• Light, A, Rolston, H. (2003)Environmental ethics an anthology,ISBN 978-0631222941,Blackwell
• (2003)Environmental ethics an overview for the twenty-first century, ISBN 9780745652535, Polity
• Chappell, T.D.J. (1997) The? philosophy of the environment, ISBN 9780748609116, Edinburgh University Press
• Des Jardins, J. R. (2001)Environmental ethics an introduction to environmental philosophy, ISBN 9780534520847,Wadsworth/Thomson Learning
• Palmer,C. (1998)Environmental ethics and process thinking, ISBN 9780198269526, Clarendon Press
• Varner, G. E. (1998) In nature's interests? interests, animal rights, and environmental ethics, ISBN 9780195152012, Oxford University Press

Μέθοδοι αξιολόγησης

Η αξιολόγηση των φοιτητών θα πραγματοποιηθεί  με βάση τα παρακάτω κριτήρια (συνδυαστικά ή μη) ανάλογα με τον αριθμό των φοιτητών που θα συμμετέχουν στο μάθημα.

• Γραπτή εξέταση στο τέλος του εξαμήνου αποτελούμενη από: ερωτήσεις ανάπτυξης, ερωτήσεις σύντομης απάντησης ή/και ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών
• Δημόσια παρουσίαση μελέτης ? εργασίας ή project

Στην περίπτωση που θα επιλεγούν συνδυαστικά κριτήρια βαθμολόγησης (γραπτή εξέταση & εργασία), ο τελικός βαθμός του μαθήματος θα προκύψει απο τη βαθμολόγηση της εργασίας (θα αξιολογηθούν 4 σημεία: συνάφεια με το θέμα-επιστημονική τεκμηρίωση-βιβλιογραφία-παρουσίαση powerpoint) σε συνδυασμό με το βαθμό της τελικής γραπτής εξέτασης. Οι εργασίες θα ελεγχθούν με το λογισμικό ανίχνευσης λογοκλοπής Turnitin.