Anteprima

(BIO406) -  Γεωργιος Μπουτλας

Descrizione del Corso

Η εφαρμοσμένη ηθική ως κλάδος της ηθικής φιλοσοφίας ταυτίζεται πολλές φορές με τη βιοηθική. Ωστόσο η εφαρμοσμένη ηθική αποτελεί ένα πολύ ευρύτερο κλάδο που ασχολείται πέραν των επιτακτικών προβλημάτων που θέτει η εξέλιξη των βιοϊατρικών επιστημών και με ένα φάσμα άλλων ηθικών προβληματισμών. Η βιοηθική αποτελεί έναν από τους κλάδους της εφαρμοσμένης ηθικής μαζί με την ηθική του κυβερνοχώρου, την περιβαλλοντική ηθική, την επιχειρησιακή ηθική, την ηθική του πολέμου κ.α. Στο πλαίσιο της εφαρμοσμένης ηθικής (αρχικά ως βιοηθικής), προσέτρεξαν οι ηθικοί φιλόσοφοι να επικουρήσουν θεωρητικά το νέο αυτό εγχείρημα, και συγχρόνως με αυτό τον τρόπο η ηθική φιλοσοφία δέχτηκε το ?φιλί της ζωής? από την ιατρική όπως το θέτει Stephen Toulmin, και διασώθηκε από την εσωστρέφεια στην οποία την είχε καταδικάσει η μεταηθική ενδοσκόπηση. Η εφαρμοσμένη ηθική επανέρχεται στα πρακτικά ερωτήματα και την βασική ηθική σκέψη, αποφεύγοντας τις τεχνικές συζητήσεις στις οποίες είχε εθιστεί η μεταηθική ανανεώνοντας τον φιλοσοφικό διάλογο και εμβαπτίζοντάς τον στην καθημερινή σκέψη και την πρακτική των ανθρώπων που αναζητούν λύσεις σε παλιά και νέα προβλήματα τα οποία θέτει η επιστήμη, το περιβάλλον, ο πόλεμος, η βιομηχανία κ.α. Η βιοηθική είναι ένας διεπιστημονικός κλάδος όπου συναντώνται η ηθική, η νομική, η βιολογία, η ιατρική, η γενετική, κ.α. με την πρωτοκαθεδρία της ηθικής η οποία επιχειρεί σε αυτό το πλαίσιο να ρυθμίσει τα ηθικά προβλήματα που ανακύπτουν στο πλαίσιο των προαναφερθέντων επιστημών. Σημασία δίδεται σε ηθικές, θρησκευτικές, κοινωνικές, πολιτικές και νομικές παραμέτρους και επιχειρείται η προστασία της αξιοπρέπειας, της υγείας και της ευημερίας των ανθρώπων, χωρίς ωστόσο να παραβιάζεται το δικαίωμα στην επιστημονική γνώση. Οι αρετοκρατικές, κοινοτιστικές, ωφελιμοκρατικές και δεοντοκρατικές θεωρίες εκβάλλουν στη βιοηθική και δημιουργούν ένα καλειδοσκόπιο απόψεων στα επιμέρους θέματα όταν αντιμετωπίζονται από τους θεωρητικούς της βιοηθικής που εμπνέονται από την μια ή την άλλη θεωρία. Η σύγχρονη βιοηθική πρακτική περιλαμβάνει τη χρήση καθοδηγητικών αρχών που έχουν μια σχεδόν οικουμενική αποδοχή. Ιδιαίτερη σημασία έχουν οι αρχές του σεβασμού της αυτονομίας και της αγαθοπραξίας, η πρώτη νεωτερική, η δεύτερη Ιπποκρατικής προέλευσης, οι οποίες μπορεί να έλθουν σε σύγκρουση σε ειδικές περιπτώσεις όπως για παράδειγμα στη διαδικασία της ενήμερης συναίνεσης του ασθενούς. Μεγάλη σημασία έχουν και οι αρχές της μη βλάβης και τις δικαιοσύνης όπως και τα δομικά στοιχεία της ενήμερης συναίνεσης (ενημέρωση, κατανόηση, επάρκεια, εξαπάτηση, αυτόνομη απόφαση κ.α.) αλλά και η εξισορρόπηση της σύγκρουσης των αρχών κατά την εφαρμογή τους στην κλινική πράξη. Τα ανθρώπινα δικαιώματα φαίνεται επίσης να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο ιδιαίτερα στην διαμόρφωση των αρχών των διεθνών Διακηρύξεων και Συμβάσεων οι οποίες με την σειρά τους επηρεάζουν τις εθνικές νομοθεσίες. Στον σύγχρονο βιοηθικό προβληματισμό μεγάλη βαρύτητα έχει αποκτήσει τα θέματα της άμβλωσης και της ευθανασίας, το νομικό τους κύρος, και τα ιδιαίτερα νομικά και ηθικά προβλήματα που προκύπτουν στο πλαίσιό τους. Οι προγενέστερες οδηγίες έχουν επίσης σημασία στην κλινική ηθική και αποτελούν αντικείμενο διαμάχης ως προς την αποδοχή τους. Σημαντικό ρόλο στην πρακτική εφαρμογή των αρχών έχουν πλέον οι επιτροπές βιοηθικής καθώς και οι σύμβουλοι. Όπως είναι εύλογο η πολυπλοκότητα της βιοηθικής θεωρίας και πράξης απαιτεί την ηθική εκπαίδευση των επιστημόνων.

Creation Date

martedì 22 ottobre 2019