Μύθος, Λογοτεχνία και Μουσικό Θέατρο
Μενέλαος Χριστόπουλος
Στο μάθημα εξετάζεται η επίδραση του μύθου και της λογοτεχνίας στη δημιουργία και την εξέλιξη του μουσικού θεάτρου και ιδιαίτερα της όπερας, που αποτελεί και τη βασικότερη ίσως μορφή μουσικού θεάτρου, από το 1600 (εποχή κατά την οποία γεννιέται και μορφοποιείται η όπερα ως είδος) έως τον 20ό αιώνα. Εξετάζονται ειδικότερα οι αρχές της όπερας, η αναγωγή της στην αρχαία ελληνική τραγωδία, τα βασικά δομικά στοιχεία της (μουσική, υπόκριση, κείμενο, χορός), οι σημαντικότεροι σταθμοί στην ιστορική διαδομή της και οι βασικοί/αντιπροσωπευτικοί συνθέτες που συνέβαλαν στην εξέλιξη και την ακμή της. Το μάθημα υποστηρίζεται από παρουσίαση και ανάλυση σχετικού οπτικοακουστικού υλικού.
ΛιγότεραΣτο μάθημα εξετάζεται η επίδραση του μύθου και της λογοτεχνίας στη δημιουργία και την εξέλιξη του μουσικού θεάτρου και ιδιαίτερα της όπερας, που αποτελεί και τη βασικότερη ίσως μορφή μουσικού θεάτρου, από το 1600 (εποχή κατά την οποία γεννιέται και μορφοποιείται η όπερα ως είδος) έως τον 20ό αιώνα. Εξετάζονται ειδικότερα οι αρχές της όπερας, η αναγωγή της στην αρχαία ελληνική τραγωδία, τα βασικά δομικά στοιχεία της (μουσική, υπόκριση, κείμενο, χορός), οι σημαντικότεροι σταθμοί στην ιστορική διαδομή της και οι βασικοί/αντιπροσωπευτικοί συνθέτες που συνέβαλαν στην εξέλιξη και την ακμή της. Το μάθημα υποστηρίζεται από παρουσίαση και ανάλυση σχετικού οπτικοακουστικού υλικού.
Στο μάθημα εξετάζεται η επίδραση του μύθου και της λογοτεχνίας στη δημιουργία και την εξέλιξη του μουσικού θεάτρου και ιδιαίτερα της όπερας, που αποτελεί και τη βασικότερη ίσως μορφή μουσικού θεάτρου, από το 1600 (εποχή κατά την οποία γεννιέται και μορφοποιείται η όπερα ως είδος) έως τον 20ό αιώνα. Εξετάζονται ειδικότερα οι αρχές της όπερας, η αναγωγή της στην αρχαία ελληνική τραγωδία, τα βασικά δομικά στοιχεία της (μουσική, υπόκριση, κείμενο, χορός), οι σημαντικότεροι σταθμοί στην ιστορική διαδομή της και οι βασικοί/αντιπροσωπευτικοί συνθέτες που συνέβαλαν στην εξέλιξη και την ακμή της. Το μάθημα υποστηρίζεται από παρουσίαση και ανάλυση σχετικού οπτικοακουστικού υλικού.
Περίγραμμα
Περιεχόμενο μαθήματος
Στο μάθημα εξετάζεται η δημιουργία και η εξέλιξη του μουσικού θεάτρου και ιδιαίτερα της όπερας, που αποτελεί και τη βασικότερη ίσως μορφή θεάτρου, από το 1600 (εποχή κατά την οποία γεννιέται και μορφοποιείται η όπερα ως είδος) έως τον 20ο αιώνα. Εξετάζονται ειδικότερα οι αρχές της όπερας, η αναγωγή της στην αρχαία ελληνική τραγωδία, τα βασικά δομικά στοιχεία της (μουσική, υπόκριση, κείμενο, χορός), οι σημαντικότεροι σταθμοί στην ιστορική διαδρομή της και οι βασικοί/αντιπροσωπευτικοί συνθέτες που συνέβαλαν στην εξέλιξη και την ακμή της.
Περιεχόμενα μαθήματος:
- Περίοδοι της Ιστορίας της Μουσικής- Γέννηση του Μουσικού Θεάτρου.
- Η όπερα τον 17ο και 18ο αιώνα στη Γαλλία, στη Γερμανία και στην Αγγλία - Opera seria (σοβαρή όπερα).
- Η κωμική όπερα (Opera buffa, Opera comique, Ballad opera, Singspiel). Ο Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ.
- Christoph Willibald Gluck.
- Η όπερα στην Ιταλία τον 19ο αιώνα: χαρακτηριστικά και αντιπροσωπευτικοί συνθέτες-Gioachino Rossini, Gaetano Donizetti, Vincenzo Bellini, Giuseppe Verdi, Giacomo Puccini.
- Η όπερα στη Γαλλία τον 19ο αιώνα: χαρακτηριστικοί εκπρόσωποι της γαλλικής οπερατικής παράδοσης.
- Η όπερα στη Γερμανία τον 19ο αιώνα: Ludwig van Beethoven, Karl Maria von Weber, Richard Wagner.
- Η όπερα στην υπόλοιπη Ευρώπη τον 19ο αιώνα. Από την όπερα στην οπερέτα και από την οπερέτα στο μιούσικαλ.
- Η όπερα του 20ού αιώνα στην Ευρώπη και στην Αμερική. Σκηνικά δρώμενα σε ροκ συναυλία.
Μαθησιακοί στόχοι
Βασικοί στόχοι του μαθήματος είναι να μπορέσουν οι φοιτητές να:
1. αναγνωρίζουν τις περιόδους της ιστορίας της μουσικής
2. εξοικειωθούν με το είδος της όπερας, τις πρόδρομες μορφές της και τα βασικά δομικά χαρακτηριστικά της
3. γνωρίσουν τη γέννηση και ακμή της όπερας στην Ιταλία, Γαλλία, Αγγλία και Γερμανία
4. εξοικειωθούνε με τους αντιπροσωπευτικότερους συνθέτες της όπερας όλων των περιόδων
Βιβλιογραφία
- Αλεξιάδης Ι. Μηνάς , Ο μαγικός αυλός του Ορφέα. Δέκα μελετήματα για την όπερα και το μουσικό θέατρο, Αθήνα, εκδ. Παπαζήση, 2010.
- Η μεγάλη ανθολογία της όπερας : latraviata - ilbarbieredesiviglia - norma - aida - laboheme - lenozzedeFigaro - nabucco - Carmen - rigoletto - madamaButterfly - DonCarlo - L' elisird' amore - LaGioconda - MariaCallas, Ariecelebri - LucianoPavarotti, VariousArias (C. Abbado, M. Rossietc.), Αθήνα: Ελευθεροτυπία.
- Kimbell David, Italian opera, Cambridge: Cambridge University Press, 1994.
- Marco Guy. A., Opera: a research and information guide, Guy A. Marco; foreword by Edward O.D. Downes, 2nd ed., New York: Garland Publishing, Inc., 2001.
- Γιάννης και Ανθούλα Παπαδοπούλου, Όπερα: Διαδρομή στα Λυρικά Μονοπάτια-Ιστορία/Λιμπρέτα, Αθήνα, εκδ. Νάκας, 2001.
- Σειραγάκης Μανώλης, Το ελαφρό μουσικό θέατρο στη μεσοπολεμική Αθήνα, Τα γεγονότα και τα ζητήματα, εκδ. Καστανιώτη, 2009.
- Σκανδάλη Αγγελική, Η πορεία της όπερας στην Ελλάδα του 19ου αιώνα σε σχέση με τη συγκρότηση του αστικού χώρου : μια πρώτη προσέγγιση της Αγγελικής Σκανδάλη, Αθήνα: Gutenberg, 2001.
Προτεινόμενα συγγράμματα
Παπαδοπούλου Ανθούλα και Γιάννης, Όπερα: Διαδρομή στα Λυρικά Μονοπάτια-Ιστορία/Λιμπρέτα, Αθήνα, εκδ. Νάκας, 2001.
Στο μάθημα εξετάζεται η δημιουργία και η εξέλιξη του μουσικού θεάτρου και ιδιαίτερα της όπερας, που αποτελεί και τη βασικότερη ίσως μορφή θεάτρου, από το 1600 (εποχή κατά την οποία γεννιέται και μορφοποιείται η όπερα ως είδος) έως τον 20ο αιώνα. Εξετάζονται ειδικότερα οι αρχές της όπερας, η αναγωγή της στην αρχαία ελληνική τραγωδία, τα βασικά δομικά στοιχεία της (μουσική, υπόκριση, κείμενο, χορός), οι σημαντικότεροι σταθμοί στην ιστορική διαδρομή της και οι βασικοί/αντιπροσωπευτικοί συνθέτες που συνέβαλαν στην εξέλιξη και την ακμή της.
Περιεχόμενα μαθήματος:
- Περίοδοι της Ιστορίας της Μουσικής- Γέννηση του Μουσικού Θεάτρου.
- Η όπερα τον 17ο και 18ο αιώνα στη Γαλλία, στη Γερμανία και στην Αγγλία - Opera seria (σοβαρή όπερα).
- Η κωμική όπερα (Opera buffa, Opera comique, Ballad opera, Singspiel). Ο Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ.
- Christoph Willibald Gluck.
- Η όπερα στην Ιταλία τον 19ο αιώνα: χαρακτηριστικά και αντιπροσωπευτικοί συνθέτες-Gioachino Rossini, Gaetano Donizetti, Vincenzo Bellini, Giuseppe Verdi, Giacomo Puccini.
- Η όπερα στη Γαλλία τον 19ο αιώνα: χαρακτηριστικοί εκπρόσωποι της γαλλικής οπερατικής παράδοσης.
- Η όπερα στη Γερμανία τον 19ο αιώνα: Ludwig van Beethoven, Karl Maria von Weber, Richard Wagner.
- Η όπερα στην υπόλοιπη Ευρώπη τον 19ο αιώνα. Από την όπερα στην οπερέτα και από την οπερέτα στο μιούσικαλ.
- Η όπερα του 20ού αιώνα στην Ευρώπη και στην Αμερική. Σκηνικά δρώμενα σε ροκ συναυλία.
Βασικοί στόχοι του μαθήματος είναι να μπορέσουν οι φοιτητές να:
1. αναγνωρίζουν τις περιόδους της ιστορίας της μουσικής
2. εξοικειωθούν με το είδος της όπερας, τις πρόδρομες μορφές της και τα βασικά δομικά χαρακτηριστικά της
3. γνωρίσουν τη γέννηση και ακμή της όπερας στην Ιταλία, Γαλλία, Αγγλία και Γερμανία
4. εξοικειωθούνε με τους αντιπροσωπευτικότερους συνθέτες της όπερας όλων των περιόδων
- Αλεξιάδης Ι. Μηνάς , Ο μαγικός αυλός του Ορφέα. Δέκα μελετήματα για την όπερα και το μουσικό θέατρο, Αθήνα, εκδ. Παπαζήση, 2010.
- Η μεγάλη ανθολογία της όπερας : latraviata - ilbarbieredesiviglia - norma - aida - laboheme - lenozzedeFigaro - nabucco - Carmen - rigoletto - madamaButterfly - DonCarlo - L' elisird' amore - LaGioconda - MariaCallas, Ariecelebri - LucianoPavarotti, VariousArias (C. Abbado, M. Rossietc.), Αθήνα: Ελευθεροτυπία.
- Kimbell David, Italian opera, Cambridge: Cambridge University Press, 1994.
- Marco Guy. A., Opera: a research and information guide, Guy A. Marco; foreword by Edward O.D. Downes, 2nd ed., New York: Garland Publishing, Inc., 2001.
- Γιάννης και Ανθούλα Παπαδοπούλου, Όπερα: Διαδρομή στα Λυρικά Μονοπάτια-Ιστορία/Λιμπρέτα, Αθήνα, εκδ. Νάκας, 2001.
- Σειραγάκης Μανώλης, Το ελαφρό μουσικό θέατρο στη μεσοπολεμική Αθήνα, Τα γεγονότα και τα ζητήματα, εκδ. Καστανιώτη, 2009.
- Σκανδάλη Αγγελική, Η πορεία της όπερας στην Ελλάδα του 19ου αιώνα σε σχέση με τη συγκρότηση του αστικού χώρου : μια πρώτη προσέγγιση της Αγγελικής Σκανδάλη, Αθήνα: Gutenberg, 2001.
Παπαδοπούλου Ανθούλα και Γιάννης, Όπερα: Διαδρομή στα Λυρικά Μονοπάτια-Ιστορία/Λιμπρέτα, Αθήνα, εκδ. Νάκας, 2001.
Το μάθημα επιδιώκει αφενός να εισάγει τους φοιτητές στο μουσικό θέατρο, και πιο συγκεκριμένα στη βασικότερη μορφή του μουσικού θεάτρου, την όπερα και αφετέρου να παρουσιάσει τις περιόδους, την εξέλιξη, τα είδη, τις σημαντικότερες μορφές της και τους αντιπροσωπευτικότερους συνθέτες της.
Η δεύτερη ενότητα πραγματεύεται το μουσικό είδος της όπερας, έτσι όπως εμφανίζεται κατά τον 17ο και 18ο αιώνα. Πιο συγκεκριμένα θα παρουσιαστούν τα χαρακτηριστικά, αλλά και οι αντιπροσωπευτικότεροι συνθέτες της όπερας στη Γαλλία, στην Αγγλία και στη Γερμανία. Επίσης θα αναλυθεί το είδος της opera seria (σοβαρής όπερας).
Στη τρίτη ενότητα επιδιώκεται η εξοικείωση των φοιτητών με την κωμική όπερα και τις μορφές της (Opera buffa, Intermezzo, Opera comique, Ballad opera, Singspiel). Θα προσεγγιστεί το είδος της κωμικής όπερας, όπως αναπτύχθηκε στην Ιταλία, Γαλλία, Αγγλία και Γερμανία. Επίσης θα παρουσιαστούν δυο αντιπροσωπευτικοί εκπρόσωποι της όπερας: ο Joseph Haydn και ο Βόλφγκαγκ Αμαντέους Μότσαρτ.
Στην τέταρτη ενότητα οι φοιτητές θα έρθουν αρχικά σε επαφή με έναν από τους σημαντικότερους συνθέτες στην ιστορία της όπερας, τον Christoph Willibald Gluck και το έργο του. Στη συνέχεια του μαθήματος θα γίνει μια σύντομη αναφορά στα χαρακτηριστικά και στους βασικούς εκπροσώπους της ιταλικής όπερας του 19ου αιώνα. Το μάθημα θα ολοκληρωθεί με το έργο του Gioacchino Rossini, που κυριαρχεί στην μουσική σκηνή τις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα.
Στην πέμπτη ενότητα οι φοιτητές θα έρθουν σε επαφή με την ιταλική όπερα, όπως διαμορφώθηκε το 19ο αιώνα. Αρχικά θα παρουσιαστεί η ζωή και το έργο δυο αντιπροσωπευτικών συνθετών του belcanto, του Gaetano Donizetti και του Vincenzo Bellini.
Στην 7η ενότητα ολοκληρώνεται η προσπάθεια προσέγγισης της ιταλικής οπερατικής παράδοσης. Αρχικά, οι φοιτητές θα παρακολουθήσουν αποσπάσματα από όπερες του Giuseppe Verdi. Θα ακολουθήσει εκτενής ανάλυση της ζωής και του έργου του Giacomo Puccini. Η ενότητα αυτή ολοκληρώνεται με μια σύντομη εισαγωγή στην γαλλική οπερατική παράδοση και στους αντιπροσωπευτικότερους συνθέτες της.
Στην 7η ενότητα ολοκληρώνεται η προσπάθεια προσέγγισης της ιταλικής οπερατικής παράδοσης. Αρχικά, οι φοιτητές θα παρακολουθήσουν αποσπάσματα από όπερες του Giuseppe Verdi. Θα ακολουθήσει εκτενής ανάλυση της ζωής και του έργου του Giacomo Puccini. Η ενότητα αυτή ολοκληρώνεται με μια σύντομη εισαγωγή στην γαλλική οπερατική παράδοση και στους αντιπροσωπευτικότερους συνθέτες της.
Στο πρώτο μέρος της 8ης ενότητας επιχειρείται η εξοικείωση των φοιτητών με τη ιταλική και γαλλική οπερατική παράδοση του 19ου αιώνα. Πιο συγκεκριμένα, οι φοιτητές αρχικά θα παρακολουθήσουν αντιπροσωπευτικά δείγματα ιταλικής όπερας από το έργο του Giacomo Puccini και του Francesco Cilea, αλλά και της γαλλικής όπερας από το έργο του Leo Delibes, του Jacques Offenbach και του George Bizet. Στο δεύτερο μέρος του μαθήματος θα γίνει η θεωρητική προσέγγιση της γερμανικής οπερατικής παράδοσης του 19ου. Ειδικότερα θα γίνει μια σύντομη αναφορά στη ζωή και στο έργο του Ludwig van Beethoven, και του Karl Maria von Weber, ενώ θα αναλυθεί εκτενέστερα η ζωή και το έργο του Richard Wagner.
Στην 9η ενότητα επιδιώκεται η εξοικείωση των φοιτητών με την όπερα, όπως διαμορφώθηκε στην υπόλοιπη Ευρώπη τον 19ο αιώνα. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στη Ρωσία, όπου παρατηρείται έντονη άνθηση της όπερας. Στη συνέχεια του μαθήματος οι φοιτητές θα παρακολουθήσουν την μετάβαση από την όπερα στην οπερέτα, η οποία δημιουργήθηκε ως αντίδραση στην υπερβολική σοβαρότητα της όπερας, και από την οπερέτα στο μιούζικαλ. Θα γίνει μια σύντομα αναφορά σε χαρακτηριστικούς συνθέτες οπερέτας στη Γαλλία, Αυστρία, Αμερική και Αγγλία. Το μάθημα θα ολοκληρωθεί με την παραγωγή όπερας και οπερέτας στην Ελλάδα μέσα από έργα ελλήνων συνθετών.
Στην τελευταία ενότητα του μαθήματος εξετάζεται η πορεία της όπερας στην Ευρώπη και στην Αμερική, όπως διαμορφώθηκε τον 20ο αιώνα. Η διαδρομή θα ξεκινήσει από τη Γερμανία και θα καταλήξει στη Ρουμανία, με ενδιάμεσους σταθμούς την Αυστρία, Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία, Αγγλία, Ουγγαρία, Τσεχοσλοβακία-Τσεχία και Πολωνία. Θα ακολουθήσει η ιστορική διαδρομή της όπερας στην Αμερική του 20ου αιώνα με αναφορές σε αντιπροσωπευτικούς συνθέτες. Το μάθημα θα ολοκληρωθεί με την παρακολούθηση και το σχολιασμό σκηνικών δρωμένων σε ροκ συναυλία.
Ανοικτό Ακαδ. Μάθημα
Αρ. Επισκέψεων : 0
Αρ. Προβολών : 0
