Πολιτισμική Ανθρωπολογία και Ζητήματα Εκπαίδευσης
Ιωσήφ Κωνσταντίνου
Το μάθημα αποτελεί μια επισκόπηση των ανθρωπολογικών προσεγγίσεων της εκπαίδευσης και των εθνογραφικών ερευνών με αντικείμενο την παιδική ηλικία, το σχολείο και το παιχνίδι. Συγκεκριμένα, επικεντρώνεται στις κοινωνικές και πολιτισμικές διαστάσεις της επίσημης εκπαιδευτικής διαδικασίας με έμφαση στη σχολική πράξη, αλλά και στις άτυπες διαδικασίες μάθησης και τους τρόπους αναπαραγωγής της γνώσης, που λαμβάνουν χώρα εκτός της επίσημης εκπαιδευτικής διαδικασίας και του σχολικού πλαισίου. Επιπλέον, εξετάζονται οι όψεις της ετερότητας στην εκπαιδευτική διαδικασία, αναλύεται η μέθοδος της συμμετοχικής παρατήρησης και παρουσιάζονται εθνογραφικές μελέτες με επίκεντρο τα ζητήματα της εκπαίδευσης σε συγκεκριμένα ιστορικά και πολιτισμικά συμφραζόμενα κυρίως από την ελληνική βιβλιογραφία.
Βιβλιογραφία - ύλη μαθήματος
- Eriksen, Hylland Thomas. 2007 Μικροί τόποι, μεγάλα ζητήματα. Μια εισαγωγή στην κοινωνική ανθρωπολογία. Αθήνα: Κριτική (σελ. 29-31, 58-79, 457-482).
- Σωτηρόπουλος, Λεωνίδας. 2013. Ανθρωπολογία στην εκπαίδευση: Τι μπορεί να προσφέρει η πολιτισμική ανθρωπολογία στην εκπαίδευση. Κριτική: Αθήνα. (κεφ.1, κεφ. 3 και κεφ. 4).
- Πλεξουσάκη, Έφη. 2003. Πολιτισμός και σχολείο. Στο Ανδρούσου Αλεξάνδρα (επιμ.) Κλειδιά και Αντικλείδια, Αθήνα: ΥΠΕΠΘ-Εκπαίδευση Μουσουλμανοπαίδων-Πανεπιστήμιο Αθηνών (9-41).
Το μάθημα αποτελεί μια επισκόπηση των ανθρωπολογικών προσεγγίσεων της εκπαίδευσης και των εθνογραφικών ερευνών με αντικείμενο την παιδική ηλικία, το σχολείο και το παιχνίδι. Συγκεκριμένα, επικεντρώνεται στις κοινωνικές και πολιτισμικές διαστάσεις της επίσημης εκπαιδευτικής διαδικασίας με έμφαση στη σχολική πράξη, αλλά και στις άτυπες διαδικασίες μάθησης και τους τρόπους αναπαραγωγής της γνώσης, που λαμβάνουν χώρα εκτός της επίσημης εκπαιδευτικής διαδικασίας και του σχολικού πλαισίου. Επιπλέον, εξετάζονται οι όψεις της ετερότητας στην εκπαιδευτική διαδικασία, αναλύεται η μέθοδος της συμμετοχικής παρατήρησης και παρουσιάζονται εθνογραφικές μελέτες με επίκεντρο τα ζητήματα της εκπαίδευσης σε συγκεκριμένα ιστορικά και πολιτισμικά συμφραζόμενα κυρίως από την ελληνική βιβλιογραφία.
Βιβλιογραφία - ύλη μαθήματος
- Eriksen, Hylland Thomas. 2007 Μικροί τόποι, μεγάλα ζητήματα. Μια εισαγωγή στην κοινωνική ανθρωπολογία. Αθήνα: Κριτική (σελ. 29-31, 58-79, 457-482).
- Σωτηρόπουλος, Λεωνίδας. 2013. Ανθρωπ
Το μάθημα αποτελεί μια επισκόπηση των ανθρωπολογικών προσεγγίσεων της εκπαίδευσης και των εθνογραφικών ερευνών με αντικείμενο την παιδική ηλικία, το σχολείο και το παιχνίδι. Συγκεκριμένα, επικεντρώνεται στις κοινωνικές και πολιτισμικές διαστάσεις της επίσημης εκπαιδευτικής διαδικασίας με έμφαση στη σχολική πράξη, αλλά και στις άτυπες διαδικασίες μάθησης και τους τρόπους αναπαραγωγής της γνώσης, που λαμβάνουν χώρα εκτός της επίσημης εκπαιδευτικής διαδικασίας και του σχολικού πλαισίου. Επιπλέον, εξετάζονται οι όψεις της ετερότητας στην εκπαιδευτική διαδικασία, αναλύεται η μέθοδος της συμμετοχικής παρατήρησης και παρουσιάζονται εθνογραφικές μελέτες με επίκεντρο τα ζητήματα της εκπαίδευσης σε συγκεκριμένα ιστορικά και πολιτισμικά συμφραζόμενα κυρίως από την ελληνική βιβλιογραφία.
Βιβλιογραφία - ύλη μαθήματος
- Eriksen, Hylland Thomas. 2007 Μικροί τόποι, μεγάλα ζητήματα. Μια εισαγωγή στην κοινωνική ανθρωπολογία. Αθήνα: Κριτική (σελ. 29-31, 58-79, 457-482).
- Σωτηρόπουλος, Λεωνίδας. 2013. Ανθρωπ
Βιβλιογραφία
Σερεμετάκη Νάντια. 2017. Εισαγωγή στην Πολιτισμική Ανθρωπολογία. Αθήνα: Πεδίο (Κεφ. 1. Κουλτούρα και Πολιτισμός: Η Γένεση της Ανθρωπολογίας, σελ. 21-44)
Γκέφου-Μαδιανού, Δήμητρα. 1999. Πολιτισμός και Εθνογραφία. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. (Κεφ. 2. Από τον Πολιτισμό στους Πολιτισμούς, σελ. 40-96).
Βιβλιογραφία
Eriksen, Hylland Thomas. 2007 Μικροί τόποι, μεγάλα ζητήματα. Μια εισαγωγή στην κοινωνική ανθρωπολογία. Αθήνα: Κριτική (σελ. 33-55, 431-482).
Σερεμετάκη Νάντια. 2017. Εισαγωγή στην Πολιτισμική Ανθρωπολογία. Αθήνα: Πεδίο (κεφ. 1. Κουλτούρα και Πολιτισμός: Η Γένεση της Ανθρωπολογίας, σελ. 21-44)
Βιβλιογραφία
Σωτηρόπουλος, Λεωνίδας 2013. Ανθρωπολογία στην εκπαίδευση: Τι μπορεί να προσφέρει η πολιτισμική ανθρωπολογία στην εκπαίδευση. Κριτική: Αθήνα. (κεφ.3 και 4).
Eriksen, Hylland Thomas. 2007 Μικροί τόποι, μεγάλα ζητήματα. Μια εισαγωγή στην κοινωνική ανθρωπολογία. Αθήνα: Κριτική (σελ. 57-79)
Βιβλιογραφία
Σωτηρόπουλος, Λεωνίδας 2013. Ανθρωπολογία στην εκπαίδευση: Τι μπορεί να προσφέρει η πολιτισμική ανθρωπολογία στην εκπαίδευση. Κριτική: Αθήνα. (κεφ.1 και 2)
Πλεξουσάκη, Ε. 2003. Πολιτισμός και σχολείο. Στο Ανδρούσου Αλεξάνδρα (επιμ.) Κλειδιά και Αντικλείδια, Αθήνα: ΥΠΕΠΘ-Εκπαίδευση Μουσουλμανοπαίδων-Πανεπιστήμιο Αθηνών (9-41).
Βιβλιογραφία
Hardman, Charlotte 1973. Can There be an Anthropology of Children?. Childhood 8(4): 501-517.
Hirschfeld, Lawrence 2002. Why don?t Anthropologists like Children? American Anthropology 104(2): 611-627.
James, Allison και Alan Prout 1990. Constructing and Reconstructing Childhood: Contemporary Issues in the Sociological Study of Childhood. London: The Falmer Press.
James, Allison 1998. Play in Childhood: An Anthropological Perspective. Child, Psychology and Psychiatry Review 3(2): 104-109.
Reed ? Danahay, Deborah 1996. Education and identity in rural France. The politics of Schooling. Cambridge University press. (σελ. 184-205)
Οπτικό υλικό:
- From the Ikpeng Children to the World
http://www.isuma.tv/video-nas-aldeias/from-the-ikpeng-children
- Stolen Childhood - BBC
Βιβλιογραφία
Γκουγκουλή, Κλειώ 2000. Το Βιομηχανικό Παιχνίδι, Χρήσεις και Χρήστες: Μια ανθρωπολογική προσέγγιση. Στο Κλειώ Γκουγκουλή και Αφροδίτη Κουριά (επιμ.). Παιδί και Παιχνίδι στη Νεοελληνική Κοινωνία (19ος και 20ος αιώνας). Αθήνα: Καστανιώτης. (σελ. 371-415)
Κλωνή, Άντα 2000. Εργασία, Παιδί και Παιχνίδι στην Ελληνική Ύπαιθρο: Η περίπτωση της Λυγαριάς-Ανθρωπολογική προσέγγιση. Στο Κλειώ Γκουγκουλή και Αφροδίτη Κουριά (επιμ.). Παιδί και Παιχνίδι στη Νεοελληνική Κοινωνία (19ος και 20ος αιώνας). Αθήνα: Καστανιώτης. (σελ. 417-473)
Βιβλιογραφία
Αβδελά, Έφη 1999. Η Συγκρότηση της Εθνικής Ταυτότητας στο Ελληνικό Σχολείο, Εμείς και οι Άλλοι, στο Άννα Φραγκουδάκη και Θάλεια Δραγώνα (επιμ.). Τι είν? η Πατρίδα μας; Εθνοκεντρισμός στην Εκπαίδευση. Αθήνα: Αλεξάνδρεια. (σελ. 27-45)
Ανδρούσου, Αλεξάνδρα και Ασκούνη, Νέλλη. 2004 Ετερογένεια και σχολείο. Στο Ανδρούσου, Αλεξάνδρα, Κλειδιά και Αντικλείδια, Πρόγραμμα «Εκπαίδευση Μουσουλμανοπαίδων» ΥΠΕΠΘ, Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Δραγώνα, Θάλεια. 2003. Ταυτότητες και εκπαίδευση. Στο Ανδρούσου, Αλεξάνδρα, Κλειδιά και Αντικλείδια, Πρόγραμμα «Εκπαίδευση Μουσουλμανοπαίδων» ΥΠΕΠΘ, Πανεπιστήμιο Αθηνών
Παπαταξιάρχης, Ευθύμιος. 2017. Ασκήσεις συμβίωσης στην ?ανθρωπιστική πόλη?: Άτυπες εκπαιδευτικές πρακτικές και διακυβέρνηση του ?προσφυγικού? μετά το Σύγχρονα Θέματα. 137, 74-89.
Πλεξουσάκη, Έφη 2006. Στην Ελλάδα ή στην Τουρκία; Εκπαίδευση και διλήμματα ταυτότητας της «μουσουλμανικής μειονότητας» στη Θράκη, στο Ε. Παπαταξιάρχης (επιμ.). Περιπέτειες της ετερότητας: Η παραγωγή της πολιτισμικής διαφοράς στην Ελλάδα. Αθήνα: Αλεξάνδρεια. (σελ. 181-208)
Οπτικό υλικό:
- Eκπαίδευση Mουσουλμανοπαίδων
https://www.youtube.com/watch?v=iieiOLihU7U
- Εκπαίδευση προσφύγων
https://www.youtube.com/watch?v=wy-VdjKY2J0
https://www.youtube.com/watch?v=gtg5VpQgHjM
Βιβλιογραφία
Κωνσταντίνου, Ιωσήφ. 2017. Έχουμε τρεις τηλεοράσεις, DVD video. Μέσα επικοινωνίας και διαμόρφωση της ταυτότητας Αλβανών μαθητών. Αθήνα: Ηρόδοτος. (κεφ.1 55-72, κεφ.3. σελ. 129-175)
Ο άλλος- 2005 (Λουκία Ρικάκη, παραγωγή Cinergon)
https://www.youtube.com/watch?v=6zppgvMJ7Gw
Το καναρινί ποδηλατο - 1999 (Δημήτρης Σταύρακας)
