Ετερότητα και Εκπαίδευση: Ζητήματα Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης
Ευγενία Αρβανίτη
Πρόκειται για ένα θεωρητικό μάθημα που μελετά την επαναδιαπραγμάτευση εννοιών συγκρότησης νέων συλλογικών και ατομικών ταυτοτήτων στα κοινωνικά και ιδεολογικά συμφραζόμενα της παγκοσμιοποίησης. Η μελέτη αυτή στηρίζεται σε τρεις διαστάσεις: Η πρώτη διάσταση αναφέρεται στην ανάλυση και τις επιπτώσεις του εθνικισμού, του νεοφιλελευθερισμού και του κοινωνικοπολιτικού πλουραλισμού ως των σημαντικότερων ιδεολογικών ?αφηγήσεων? απέναντι στη συγκρότηση της ετερότητας και κατ? επέκταση της κοινωνικοπολιτισμικής μάθησης για την ιδιότητα του πολίτη. Η αποδυνάμωση των στατικών εθνικών ταυτοτήτων τίθεται σε ένα πλαίσιο μετασχηματισμού της εκπαίδευσης και επαναδιαπραγμάτευσης της πολιτειότητας. Μια δεύτερη διάσταση αποτελεί η μελέτη του «δικαιώματος στην πολιτισμική αυτοδιαφοροποίηση» και εν γένει στη «διαφορά» στο πλαίσιο των σύγχρονων πολυπολιτισμικών κοινωνιών. Πιο συγκεκριμένα μελετάται η διαχρονική ανταπόκριση των κοινωνιών απέναντι στην πολιτισμική διαφοροποίηση μέσω των μηχανισμών της αφομοίωσης, της αναγνώρισης και της συμπερίληψης ή των διαδικασιών ένταξης. Επιχειρείται η σύνδεση αυτών των αφηγήσεων με τα ζητήματα της κοινωνικής δικαιοσύνης και της συμπερίληψης μέσα από τη διαμόρφωση νέων συλλογικοτήτων που συμβάλλουν στην κοινωνική συνοχή αλλά και με το δικαίωμα των σύγχρονων πολιτών στην επαγγελματική κατοχύρωση σε ένα εργασιακό περιβάλλον που αξιοποιεί την παραγωγική διαφοροποίηση. Η τρίτη διάσταση τέλος είναι η διαμόρφωση μιας διαπολιτισμικής εκπαιδευτικής προσέγγισης που παρέχει τη δυνατότητα διαπολιτισμικής επίγνωσης, επικοινωνίας και απόκτησης διαπολιτισμικών ικανοτήτων απαραίτητων για εργασία σε τοπικά και διεθνή περιβάλλοντα ή σε νέους κοινωνικούς χώρους όπως αυτός της ελληνικής διασποράς. Εδώ μελετώνται βασικές εκπαιδευτικές πολιτικές προσεγγίσεις της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης ιδιαίτερα για την επίτευξη μιας εκπαίδευσης που μετασχηματίζει (θα αξιοποιηθεί ως παράδειγμα η ελληνική διασπορά και οι μορφές ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης).
ΛιγότεραΠρόκειται για ένα θεωρητικό μάθημα που μελετά την επαναδιαπραγμάτευση εννοιών συγκρότησης νέων συλλογικών και ατομικών ταυτοτήτων στα κοινωνικά και ιδεολογικά συμφραζόμενα της παγκοσμιοποίησης. Η μελέτη αυτή στηρίζεται σε τρεις διαστάσεις: Η πρώτη διάσταση αναφέρεται στην ανάλυση και τις επιπτώσεις του εθνικισμού, του νεοφιλελευθερισμού και του κοινωνικοπολιτικού πλουραλισμού ως των σημαντικότερων ιδεολογικών ?αφηγήσεων? απέναντι στη συγκρότηση της ετερότητας και κατ? επέκταση της κοινωνικοπολιτισμικής μάθησης για την ιδιότητα του πολίτη. Η αποδυνάμωση των στατικών εθνικών ταυτοτήτων τίθεται σε ένα πλαίσιο μετασχηματισμού της εκπαίδευσης και επαναδιαπραγμάτευσης της πολιτειότητας. Μια δεύτερη διάσταση αποτελεί η μελέτη του «δικαιώματος στην πολιτισμική αυτοδιαφοροποίηση» και εν γένει στη «διαφορά» στο πλαίσιο των σύγχρονων πολυπολιτισμικών κοινωνιών. Πιο συγκεκριμένα μελετάται η διαχρονική ανταπόκριση των κοινωνιών απέναντι στην πολιτισμική διαφοροποίηση μέσω των μηχανισμών της αφομοί
Πρόκειται για ένα θεωρητικό μάθημα που μελετά την επαναδιαπραγμάτευση εννοιών συγκρότησης νέων συλλογικών και ατομικών ταυτοτήτων στα κοινωνικά και ιδεολογικά συμφραζόμενα της παγκοσμιοποίησης. Η μελέτη αυτή στηρίζεται σε τρεις διαστάσεις: Η πρώτη διάσταση αναφέρεται στην ανάλυση και τις επιπτώσεις του εθνικισμού, του νεοφιλελευθερισμού και του κοινωνικοπολιτικού πλουραλισμού ως των σημαντικότερων ιδεολογικών ?αφηγήσεων? απέναντι στη συγκρότηση της ετερότητας και κατ? επέκταση της κοινωνικοπολιτισμικής μάθησης για την ιδιότητα του πολίτη. Η αποδυνάμωση των στατικών εθνικών ταυτοτήτων τίθεται σε ένα πλαίσιο μετασχηματισμού της εκπαίδευσης και επαναδιαπραγμάτευσης της πολιτειότητας. Μια δεύτερη διάσταση αποτελεί η μελέτη του «δικαιώματος στην πολιτισμική αυτοδιαφοροποίηση» και εν γένει στη «διαφορά» στο πλαίσιο των σύγχρονων πολυπολιτισμικών κοινωνιών. Πιο συγκεκριμένα μελετάται η διαχρονική ανταπόκριση των κοινωνιών απέναντι στην πολιτισμική διαφοροποίηση μέσω των μηχανισμών της αφομοί
Οριοθέτηση των ζητημάτων τα οποία θα μελετηθούν στο εξάμηνο.
Οι πολιτισμικές διαφορές μπορεί να αποτελέσουν ανασταλτικό παράγοντα στην αλληλοκατανόηση, την επικοινωνία και τη συνεργασία μεταξύ ατόμων από διαφορετικούς πολιτισμούς.
Εδώγίνεται αναφορά στη θεωρία των πολιτισμικών διαστάσεων του Hofstede (1973 & Hofstede & Bond, 1991,& Hofstede 2010).
Η έννοια του Διαπολιτισμικού κεφαλαίου καθίσταται σημαντική στην κοινωνία της διακινδίνευσης (του μεγαλύτερου ρίσκου, της ρευστότητας, της ανταγωνιστικότητας, των συγκρούσεων και της περιορισμένης προβλεψιμότητας και ελέγχου) (Beck, 1999).
Η ηχηρή εμφάνιση εθνικιστικών, τρομοκρατικών και θρησκευτικών εξτρεμιστικών φαινομένων, η άνοδος ενός νέου τύπου ρατσισμού και η αναβίωση εσωτερικών ρατσιστικών εξάρσεων αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο διαμορφώνεται η συλλογική νοημοσύνη και συνείδηση απέναντι στο διαφορετικό, το μη οικείο, τον «πολιτισμικά άλλο», τον «ξένο». Ο τύπος αυτός του πολιτισμικού κεφαλαίου αναδεικνύεται και διαμορφώνεται λόγω της παγκόσμιας διαπολιτισμικής διασύνδεσης, της κουλτούρας αλληλοσυσχέτισης μεταξύ διαφορετικών πολιτισμικών ροών και περιβαλλόντων και της διαπερατότητας πολιτισμικών ορίων / πεδίων δράσης. Στην ενότητα εξετάζονται οι έννοιες του πολιτισμικού κεφαλάιου του Bourdie, η έννοια του διαπολιτισμικού κεφαλαίου του Pollman και η έννοια του κοινωνικού κεφαλάιου του Putnam.
Εξετάζεται το δίπολο εμείς vs οι άλλοι, η ουσιακρατική παράδοση στην οριοθέτηση της εθνοτικότητας, η έννοια του ξένου, η συγκρότηση του εμείς σε πλουραλιστικές κοινωνίες και ο διαφορικός ρατσισμός.
Στην ενότητα αυτή εξετάζονται τα είδη και τα μοντέλα που ενισχύουν τη διαπολιτισμικήεπικοινωνία. Για παράδειγμα αναλύεται η διαπροσωπική, η λεκτική και η μη λεκτική επικοινωνία και αξιοποιούντια μοντέλα διαχείρισης συγκρούσεων, επικοινωνίας και αναστοχασμού (π.χ. Bateson και Thomas-Klimann/ https://www.youtube.com/watch?v=QFf88IVl_Wc ).
Τέλος, αναλύεται η έννοια και ο κώδικας δεοντολογίας της διαμεσολάβησης σε δαιπολιτισμικές επικοινωνίακές περιστάσεις.
