Φεμινιστική Κριτική και Κλασικές Σπουδές
Ευφημία Δ. Καρακάντζα
Στόχος του μαθήματος είναι να καταδείξει πώς η φεμινιστική κριτική άλλαξε τον τρόπο ερμηνείας βασικών κειμένων της κλασικής γραμματείας. Η εξέτασή μου στο θεωρητικό πλαίσιο θα ξεκινήσει από τις αρχές του φεμινιστικού κινήματος τον 19ο και 20ο αιώνα με το πρώτο βασικό αίτημα της θεσμοθέτησης του δικαιώματος ψήφου των γυναικών (ιστορική αναδρομή στο «πρώτο κύμα» του φεμινισμού). Ιστορική και θεωρητική εξέταση του δεύτερου (1960-1990) και τρίτου κύματος (1990-2012) του φεμινισμού. Θα εξεταστούν εμβληματικά κείμενα του πρώτου και δεύτερου κύματος, όπως το A Room of One's Own της Virginia Wolf (1929), το Δεύτερο Φύλο της Simone de Beauvoir (1949), και το βιβλίο της Betty Friedan, The Feminine Mystique (1963), στο οποίο αποδίδεται η διαπίστωση και οριοθέτηση των ζητημάτων του δευτέρου κύματος.
ΛιγότεραΣτόχος του μαθήματος είναι να καταδείξει πώς η φεμινιστική κριτική άλλαξε τον τρόπο ερμηνείας βασικών κειμένων της κλασικής γραμματείας. Η εξέτασή μου στο θεωρητικό πλαίσιο θα ξεκινήσει από τις αρχές του φεμινιστικού κινήματος τον 19ο και 20ο αιώνα με το πρώτο βασικό αίτημα της θεσμοθέτησης του δικαιώματος ψήφου των γυναικών (ιστορική αναδρομή στο «πρώτο κύμα» του φεμινισμού). Ιστορική και θεωρητική εξέταση του δεύτερου (1960-1990) και τρίτου κύματος (1990-2012) του φεμινισμού. Θα εξεταστούν εμβληματικά κείμενα του πρώτου και δεύτερου κύματος, όπως το A Room of One's Own της Virginia Wolf (1929), το Δεύτερο Φύλο της Simone de Beauvoir (1949), και το βιβλίο της Betty Friedan, The Feminine Mystique (1963), στο οποίο αποδίδεται η διαπίστωση και οριοθέτηση των ζητημάτων του δευτέρου κύματος.
Στόχος του μαθήματος είναι να καταδείξει πώς η φεμινιστική κριτική άλλαξε τον τρόπο ερμηνείας βασικών κειμένων της κλασικής γραμματείας. Η εξέτασή μου στο θεωρητικό πλαίσιο θα ξεκινήσει από τις αρχές του φεμινιστικού κινήματος τον 19ο και 20ο αιώνα με το πρώτο βασικό αίτημα της θεσμοθέτησης του δικαιώματος ψήφου των γυναικών (ιστορική αναδρομή στο «πρώτο κύμα» του φεμινισμού). Ιστορική και θεωρητική εξέταση του δεύτερου (1960-1990) και τρίτου κύματος (1990-2012) του φεμινισμού. Θα εξεταστούν εμβληματικά κείμενα του πρώτου και δεύτερου κύματος, όπως το A Room of One's Own της Virginia Wolf (1929), το Δεύτερο Φύλο της Simone de Beauvoir (1949), και το βιβλίο της Betty Friedan, The Feminine Mystique (1963), στο οποίο αποδίδεται η διαπίστωση και οριοθέτηση των ζητημάτων του δευτέρου κύματος.
Μάθημα 1ο
Εισαγωγή στην έννοια και τους όρους του φεμινισμού. Ιστορική και θεωρητική επισκόπηση του πρώτου κύματος του φεμινιστικού κινήματος.
Υποστήριξη από ιστορικά ντοκιμαντέρ (youtube).
Κείμενο:
Virginia Wolf A Room of One's Own (1929)
Μάθημα 2ο
Ιστορική και θεωρητική επισκόπηση του δεύτερου κύματος του φεμινιστικού κινήματος (1960-1990).
American ads των 60?s (web)
Υποστήριξη από ιστορικά ντοκιμαντέρ και αναλύσεις (youtube).
Κείμενα:
Simone de Beauvoir Το Δεύτερο Φύλο (1949)
Betty Friedan The Feminine Mystique (1963)
Μάθημα 3ο? 4ο
Ιστορική και θεωρητική επισκόπηση του τρίτου κύματος του φεμινιστικού κινήματος (1990-2012).
Υποστήριξη από διαλέξεις και αναλύσεις (youtube).
Κείμενα:
Judith Butler. 2006 [πρωτ. 1988]. «Παραστασιακές επιτελέσεις και συγκρότηση του φύλου: Δοκίμιο πάνω στην φαινομενολογία και την φεμινιστική θεωρία», στο Αθανασίου επιμ. 2006, 381-408 [πρωτ. ?Performative acts and gender constitution: An essay in phenomenology and feminist theory? Theatre Journal 49(1), 47-54
Μάθημα 5ο
Βιολογικές θεωρίες φύλου. Η δημιουργία του γυναικείου αντικειμένου για την σκοποφιλική ανδρική ευχαρίστηση (male gaze).
Υποστήριξη από youtube- web
Κείμενα:
EmilyMartin. 2006 [πρωτ. 1991]. «Το ωάριο και το σπερματοζωάριο: Πώς η επιστήμη έπλασε ένα ειδύλλιο βασισμένο στους στερεότυπους ανδρικούς και γυναικείους ρόλους» στο Αθανασίου επιμ. 2006, 313-334.
Laura Malvey. 1975. ?Visual Pleasure and narrative cinema?, Screen 16(3), 6-18.
Μάθημα 6ο
Σπουδές φύλου (gender studies) και κλασικές σπουδές. Εισαγωγή. Μελέτη του εμβληματικού βιβλίου της Sarah Pomeroy Goddesses, Whores, Wives, and Slaves (1975).
Μάθημα 7ο
Η μορφή της Πηνελόπης στην Οδύσσεια.
Κείμενα:
Μελέτη των αντίστοιχων χωρίων της Οδύσσειας.
Ε. Δ. Καρακάντζα, «Odysseia orPenelopeia? An assessment of Penelope?s character and position in the Odyssey»,M?TIS 12 (1997):161-179.
http://www.persee.fr/web/revues/home/prescript/revue/metis
A. Katz. 1991. Penelope?s Renown. Meaning and Indeterminacy in the Odyssey. N. J.
Μάθημα 8ο
Οι άλλες γυναικείες μορφές στην Οδύσσεια: Καλυψώ, Κίρκη, Ναυσικά.
Κείμενα:
Μελέτη των αντίστοιχων χωρίων της Οδύσσειας.
Ε. Δ. Καρακάντζα, «The sexual servitude of Odysseus; An interpretative approach to Κirke and Κalypso episodes in the Odyssey», Πρακτικά του ΙΑ Συνεδρίου της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Κλασικών Σπουδών (FIEC) [Καβάλα, Αύγουστος 1999], Αθήνα 2001, τόμος Ι, 468-481.
Ε. Δ. Καρακάντζα, «The semiology of rape; The meeting of Odysseus and Nausikaa in book 6 of the Odyssey»,Classics Ireland10 (2003):8-26.
Μάθημα 9ο
Η μορφή και οι ερμηνείες της Αντιγόνης του Σοφοκλή. Εγελιανή, λακανική, φεμινιστική και μετα-ανθρωπιστική ερμηνεία της τραγωδίας του Σοφοκλή. Οι πολιτικές του θρήνου (politics of lamentation) ως πολιτικές ανασύστασης και επαναπροσδιορισμού του γυναικείου υποκειμένου και υπομόνευση των δεσμών συγγένειας καθορισμένων από την πατριαρχία.
Κείμενα:
Αντιγόνη του Σοφοκλή
Ε. Δ. Καρακάντζα, 2016. «Χίλιες και Μία Ερμηνείες της Αντιγόνης του Σοφοκλή», Από την έρευνα στην διδασκαλία, δημόσια διάλεξη στην Δημοτική Βιβλιοθήκη Μεταμόρφωσης Αττικής: αναρτημένη από την Future Library
https://www.youtube.com/watch?v=zmmkCSrJVuw
Ε. Δ. Καρακάντζα, 2017. «Η Σύγχρονη Κριτική Σκέψη για την Αντιγόνη του Σοφοκλή», Από την έρευνα στην διδασκαλία, δημόσια διάλεξη στην Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Λάρισας ?Κωνσταντίνος Κούμας:? αναρτημένη από την Future Library
https://www.youtube.com/watch?v=KceCJiKML3g
Ε. Δ. Καρακάντζα, ?Antigone Goes to School. Georgina Kakoudaki?s Production of the Sophoclean Play (2014) for Teenage Audience,? (υπό δημοσίευση).
Μάθημα 10ο
Η Μορφή της Ιοκάστης στον Οιδίποδα Τύραννο του Σοφοκλή
Κείμενα:
Οιδίποδας Τύραννος του Σοφοκλή
Ε. Δ. Καρακάντζα, κεφ. 4.5 «Questions with Jocasta: Dislocating the origin (orJocasta?s body and mind)» από το βιβλίο της Ε. Δ. Καρακάντζα Who Am I? (Mis)identity and the polis in Oedipus Tyrannus, Hellenic Studies Series 86, CHS, Cam. MASS, 2019.
Μάθημα 11ο
Η μορφή της Δηιάνειρας στις Τραχίνιες του Σοφοκλή
Κείμενα:
Τραχίνιες του Σοφοκλή
[Με την συνδρομή της κ. Γ. Σεφεριάδη, υποψήφιας διδάκτορος, με θέμα την φεμινιστική ανάγνωση των Τραχινίων του Σοφοκλή]
Μάθημα 12ο
Παρουσίαση εργασιών. Συμπεράσματα. Επισκόπηση του μαθήματος
