Νευρογλωσσολογία

Η πρώτη διάλεξη έχει ως στόχο μία πρώτη επαφή των φοιτητών με τον κλάδο της Νευρογλωσσολογίας. Ειδικότερα, θα γίνει αναφορά στο τί μελετά ο κλάδος αυτός και ποιά είναι η σχέση του με τη Γλωσσολογία. Επιπλέον, ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στην παρουσίαση  εγκεφαλικών δομών οι οποίες σχετίζονται άμεσα με ποικίλες γλωσσικές λειτουργίες. Τέλος, θα συζητηθεί η συνεισφορά και τα προβλήματα συγκεκριμένων μοντέλων γλωσσικής επεξεργασίας.

Η δεύτερη διάλεξη έχει ως αντικείμενο την παρουσίαση των αφασιών, των επίκτητων δηλαδή γλωσσικών διαταραχών λόγω εστιακής εγκεφαλικής βλάβης. Συγκεκριμένα, θα γίνει αναλυτική περιγραφή όλων των τύπων αφασίας δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στον τρόπο διάγνωσης, τα συμπτώματα και τη θεραπεία τους. Τέλος, θα συζητηθούν παραδείγματα από κάθε τύπο αφασίας.

Η τρίτη διάλεξη έχει ως αντικείμενο την παρουσίαση των αφασιών, των επίκτητων δηλαδή γλωσσικών διαταραχών λόγω εστιακής εγκεφαλικής βλάβης. Συγκεκριμένα, θα γίνει αναλυτική περιγραφή όλων των τύπων αφασίας δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στον τρόπο διάγνωσης, τα συμπτώματα και τη θεραπεία τους. Τέλος, θα συζητηθούν παραδείγματα από κάθε τύπο αφασίας.

Η τέταρτη διάλεξη εστιάζει στην περιγραφή της αφασίας τύπου Broca, η οποία έχει ως κύριο χαρακτηριστικό της τον αγραμματισμό. Ειδικότερα, θα γίνει αναφορά στους λόγους εμφάνισής της, στις εγκεφαλικές περιοχές που υφίστανται τη βλάβη καθώς και στα συμπτώματα που παρουσιάζει. Τέλος, θα συζητηθούν έρευνες οι οποίες έχουν ασχοληθεί με τα γλωσσικά ελλείμματα που εμφανίζονται στη συγκεκριμένη αφασία (ελλείμματα τόσο στην παραγωγή όσο και στην κατανόηση γλώσσας).

Η πέμπτη διάλεξη στοχεύει στην παρουσίαση νευροαπεικονιστικών μεθόδων οι οποίες μας βοηθούν να διερευνήσουμε τη σχέση εγκεφάλου και γλώσσας. Πιο συγκεκριμένα, μελέτες έχουν δείξει πως υπάρχει συσχετισμός μεταξύ συμπεριφοράς και βλάβης στον εγκέφαλο. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί σε δύο νευροαπεικοπνιστικές μεθόδους, το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα (EEG) και το μαγνητοεγκεφαλογράφημα (MEG), συζητώντας τα μέχρι τώρα γλωσσικά ευρήματα. Τέλος, θα γίνει αναφορά στα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της κάθε μεθόδου.

Η έκτη διάλεξη έχει ως αντικείμενο την παρουσίαση των αιμοδυναμικών τεχνικών νευροαπεικόνισης PET (Τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων) και fMRI (Μαγνητική απεικόνιση). Πιο συγκεκριμένα, θα γίνει αναφορά στον τρόπο χρήσης αυτών των μεθόδων (πώς λειτουργούν, τί μετράμε) και στους λόγους για τους οποίους είναι σημαντική η χρήση νευροαπεικονιστικών τεχνικών στη γλωσσολογία. Επιπλέον, θα παρουσιαστεί το TMS (Transcranial Magnetic Stimulation) το οποίο δείχνει τη συμβολή μίας αποκλειστικά εγκεφαλικής περιοχής σε κάποια νοητική διεργασία. Τέλος, θα συζητηθούν τα μέχρι τώρα γλωσσολογικά ευρήματατα μέσω της χρήσης αυτών των τεχνικών συνοψίζοντας τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά τους.

Η έβδομη διάλεξη πραγματεύεται ζητήματα που σχετίζονται με τις γλωσσικές λειτουργίες του δεξιού ημισφαιρίου. Πιο συγκεκριμένα, θα γίνει αναφορά σε έρευνες οι οποίες εξετάζουν το κατά πόσο υπάρχει εξειδίκευση των δύο ημισφαιρίων ως προς τη γλώσσα εστιάζοντας στα αποτελέσματα που προέκυψαν. Τέλος, θα συζητηθούν οι διαταραχές που εμφανίζονται από βλάβη στο δεξί ημισφαίριο (γλωσσικές και μη) καθώς και κάποιοι τρόποι αποκατάστασής τους.

Η όγδοη διάλεξη έχει ως αντικείμενο την παρουσίαση των γλωσσικών ελλειμμάτων που παρατηρούνται στη φυσιολογική γήρανση και στην άνοια. Δεδομένου ότι δεν εμφανίζουν όλοι οι ηλικιωμένοι γλωσσικά προβλήματα, η γήρανση από μόνη της ΔΕΝ δημιουργεί ελλέιμματα στη γλώσσα. Επομένως, στην ενότητα αυτή θα γίνει αναφορά στους γλωσσικούς τομείς που πλήττονται κατά τη γήρανση και την άνοια κάνοντας αναφορές στους νευρολογικούς, ανατομικο-λειτουργικούς λόγους εμφάνισης. Τέλος, θα συζητηθούν τα σημαντικότερα ευρήματα ερευνών που έχουν ασχοληθεί με αυτό το ζήτημα.

Η ένατη διάλεξη εστιάζει στις άνοιες και συγκεκριμένα στη νόσο Alzheimer και τη νόσο Parkinson. Αναλυτικότερα, θα περιγραφούν αναλυτικά οι δύο μορφές άνοιας δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στις γλωσσικές διαταραχές που εμφανίζουν. Ακόμη, θα συζητηθούν έρευνες οι οποίες έχουν διερευνήσει το τί είδους γλωσσικά ελλέιμματα παρουσιάζουν οι συγκεκριμένες μορφές άνοιας.

Η δέκατη διάλεξη ασχολείται με την Πρωτοπαθή Προοδευτική Αφασία, τη Σημασιολογική Άνοια και γενικότερα με τη σχέση μνήμης και άνοιας. Πιο συγκεκριμένα, γίνεται αναφορά στα γλωσσικά συμπτώματα της Πρωτοπαθούς Προοδυτικής Αφασίας, εξετάζοντας δείγματα λόγου από ασθενείς. Επιπλέον, συζητούνται τα αποτελέσματα άρθρων που έχουν μελετήσει τη συγκεκριμένη ασθένεια. Τέλος, γίνεται αναφορά στη σχέση μνήμης και γλώσσας. Ειδικότερα, περιγράφεται το ανθρώπινο σύστημα μνήμης και το πως μπορεί να σχετίζεται με τη γλώσσα καθώς και ποιος είναι ο ρόλος της μνήμης στην άνοια.

Η ενδέκατη διάλεξη αναφέρεται στις αναπτυξιακές γλωσσικές διαταραχές και συγκεκριμένα στη δυσλεξία. Αναλυτικότερα, δίνεται ο ορισμός της διαταταχής αυτής και αναλύονται τα συμπτώματα που εμφανίζει. Τέλος, συζητώνται έρευνες που έχουν ασχοληθεί με την εγκεφαλική δραστηριότητα ατόμων με δυσλεξία και προτείνονται τρόποι θεραπείας.

Η δωδέκατη διάλεξη εστιάζει στην παρυσίαση της σχιζοφρένειας και στη σχέση που έχει με τη γλώσσα. Συγκεκριμένα, συζητούνται έρευνες οι οποίες υποστηρίζουν πως άτομα με σχιζοφρένεια έχουν σημαντικό πρόβλημα με την παραγωγή λόγου. Τέλος, αναφέρονται παραδείγματα ερευνών όπου ελέγχεται η μορφολογική και πραγματολογική γνώση των ασθενών και συζητώνται τα αποτελέσματά τους.