[ΕΑΡΙΝΟ 2024] PHS_5071 Ειδικά Θέματα Σύγχρονης Φιλοσοφίας V

PHS_5071 Ειδικά Θέματα Σύγχρονης Φιλοσοφίας V

ΘΕΩΡΙΕΣ ΚΑΙ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ

Το μάθημα θα εξετάσει βασικές έννοιες και θεωρίες της ελευθερίας με αναφορά σε κυρίαρχα θεωρητικά ρεύματα και στους αντιπροσώπους τους στην ιστορία της πολιτικής σκέψης. Θα αναδείξει την αλληλοσύνδεση της έννοιας της ελευθερίας με άλλες κομβικές πολιτικές έννοιες όπως δικαιοσύνη, εξουσία, δημοκρατία και ισότητα. Η διδασκαλία του μαθήματος θα αξιοποιήσει ένα μείγμα πρωτογενών και δευτερογενών πηγών με σκοπό την πρακτική εξάσκηση των φοιτητών/τριών στην ανάγνωση και ερμηνεία των φιλοσοφικών κειμένων.

Αρνητική ελευθερία

1^η  βδομάδα: Αρνητική και θετική ελευθερία (Μπερλίν)

2^η  βδομάδα: Η ελευθερία ως τριαδική σχέση (Μακάλουμ)

Θετική ελευθερία

3^η βδομάδα: Η ελευθερία της γενικής βούλησης (Ρουσσώ)

4^η  βδομάδα: Η ελευθερία στο πλαίσιο της κατηγορικής προσταγής (Καντ)

5^η  βδομάδα: Η ελευθερία ως αυτοπραγμάτωση της απόλυτης ιδέας (Χέγκελ)

6^η  βδομάδα: Η ελευθερία στο πλαίσιο του κομμουνισμού και σοσιαλισμού (Μάρξ)

Ρεπουμπλικανική ελευθερία

7^η  βδομάδα: Πολιτικά (Αριστοτέλης)

8^η  βδομάδα: Η ελευθερία ως μη κυριαρχία (Πετί)

Αγωνιστική ελευθερία

9^η βδομάδα: Εξουσία (Φουκώ)

10^η βδομάδα: Το πρόταγμα της ατομικής και συλλογικής αυτονομίας (Καστοριάδης)

11^η βδομάδα: Ηγεμονία (Λακλάου και Μουφ)

12^η βδομάδα: Ελευθερία, αυτονομία και ομότιμη παραγωγή βασισμένη στα κοινά (Όστρομ, Μπένκλερ, Κωστάκης, Κιουπκιολής)

13^η βδομάδα: Επισκόπηση

Σκοποί του μαθήματος

1. Η εξοικείωση με βασικές έννοιες και θεωρίες της ελευθερίας στην ιστορία της πολιτικής σκέψης. Η βασική κατανόηση των κύριων ιδεών και της συμβολής των πιο σημαντικών φιλοσόφων και στοχαστών στην ιστορία της πολιτικής θεωρίας.
2. Η ικανότητα τοποθέτησης της πολιτικής σκέψης στο ιστορικό πλαίσιο δημιουργίας της.
3. Η κατανόηση της μεθοδολογίας της πολιτικής φιλοσοφίας (κανονιστική πολιτική σκέψη, εννοιολογική ανάλυση, λογική/αναλυτική επιχειρηματολογία).
4. Η ικανότητα σύνδεσης της κανονιστικής πολιτικής σκέψης με την εμπειρική πολιτική επιστήμη.
5. Η προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και κριτικής σκέψης. 
6. Η πρακτική γνώση της συγγραφής μιας επιστημονικής εργασίας.

Βιβλιογραφία

1. Swift, A. 2015. Πολιτική φιλοσοφία. Εισαγωγικός οδηγός για φοιτητές και πολιτικούς. Αθήνα: Εκδόσεις Οκτώ.
2. Carter, I., Kramer, M. H. And Steiner, H. Freedom: A Philosophical Anthology. Oxford: Blackwell.
3. Kymlicka, Will, Η πολιτική φιλοσοφία της εποχής μας, Αθήνα, Πόλις, 2004
4. Berlin, I., Four Essays on Liberty, Oxford University Press, New York, 1969.
5. Κιτρομηλίδης, Π. 2023. Νεότερη πολιτική φιλοσοφία. Νομική βιβλιοθήκη.
6. Πλάγγεσης, Γ. 2009. Νεότερη πολιτική και κοινωνική φιλοσοφία. Πανεπιστημιακές εκδόσεις.
7. Λακλάου Ε. και Μουφ Σ.  2014. Ηγεμονία και Σοσιαλιστική Στρατηγική. Επέκεινα. 
8. Παπαδημητρόπουλος, Β. 2020. The Commons: Economic Alternatives in the Digital Age, UK: Westminster University Press.

Μεθοδολογία

1. Σημειώσεις
2. Διαφάνειες 
3. Βιβλίο
4. Χρήση πηγών από το διαδίκτυο κατά την παράδοση 
5. Συμμετοχική διδασκαλία