Εφαρμογές των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στη Διδασκαλία και τη Μάθηση (ΜΠΣ)

Βασίλης Κόμης

Περιγραφή

Διδάσκων:  Κόμης Βασίλης

Περιεχόμενο
Προσέγγιση του διεπιστημονικού πεδίου (θεωρίες μάθησης, διδακτική των επιστημών, πληροφορική) που άπτεται της ένταξης και ενσωμάτωσης των ΤΠΕ στη διδακτική και στη μαθησιακή διαδικασία. Ανάλυση βασικών εννοιών και εμβάθυνση σε θεωρητικά και σε μεθοδολογικά ζητήματα που προκύπτουν από τη χρήση των ΤΠΕ σε όλο το εύρος της εκπαιδευτικής πράξης. Υπολογιστική υποστήριξη της μαθησιακής διαδικασίας, κατηγορίες εκπαιδευτικών υπολογιστικών περιβαλλόντων, σχεδιασμός, τεκμηρίωση και αξιολόγηση υπολογιστικών περιβαλλόντων μάθησης.

 

 Ενότητες μαθήματος

1. Παρουσίαση Μαθήματος

2. Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας & των Επικοινωνιών ως εργαλεία με γνωστικό δυναμικό

3. Οι προσφερόμενες δυνατότητες (affordances) των υπολογιστικών εργαλείων

4. Λειτουργικός ορισμός, κατηγορίες, παιδαγωγικές αρχές, διδακτικές προσεγγίσεις

5. Η Τεχνολογική Παιδαγωγική (Διδακτική) Γνώση Περιεχομένου (TP(D)CK)

6. Συμπεριφοριστικές, εποικοδομιστικές, κοινωνιογνωστικές και κοινωνιοπολιτισμικές

Περισσότερα  
CC - Αναφορά - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή
Μαθησιακοί στόχοι

 Η ευαισθητοποίηση των μεταπτυχιακών φοιτητών στο διεπιστημονικό πεδίο που άπτεται α) της ένταξης και ενσωμάτωσης των ΤΠΕ στη διδακτική και στη μαθησιακή διαδικασία, της γνωριμίας με τις βασικές έννοιες και της εμβάθυνσης στα θεωρητικά και στα μεθοδολογικά ζητήματα που προκύπτουν από τη χρήση των ΤΠΕ σε όλο το εύρος της εκπαιδευτικής πράξης και β) της υπολογιστικής υποστήριξης της μαθησιακής διαδικασίας, της εισαγωγής στις βασικές έννοιες και της ανάλυσης των θεμάτων που αφορούν στη διαδικασία σχεδιασμού, τεκμηρίωσης και αξιολόγησης υπολογιστικών περιβαλλόντων για την ανθρώπινη μάθηση.

Βιβλιογραφία

Ενότητες

Ενότητα 1:Παρουσίασης μαθήματος

Παρουσίαση μαθήματος

Ενότητα 2: Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας & των Επικοινωνιών ως εργαλεία με γνωστικό δυναμικό
Σκοπός: Η κατανόηση της έννοιας του  γνωστικού εργαλείου και η μελέτη των ΤΠΕ ως εργαλεία με γνωστικό δυναμικό

Έννοιες κλειδιά: Τεχνούργημα, Εργαλείο, Φυσικό εργαλείο, Γνωστικό εργαλείο, Εργαλείο με γνωστικό δυναμικό, Εργαλειοποίηση 

Ενότητα 3: Οι προσφερόμενες δυνατότητες (affordances) των υπολογιστικών εργαλείων
Σκοπός: Επισκόπηση , μελέτη και σύντομη ανάλυση των προσφερόμενων δυνατοτήτων (affordances) των διάφορων υπολογιστικών εργαλείων και των ειδικών εφαρμογών που άπτονται της χρήσης των ΤΠΕ στις διαδικασίες της διδασκαλίας και της μάθησης
Έννοιες Κλειδιά: Διεπιφάνεια, Οπτική αντίληψη, Προσφερόμενες δυνατότητες, Πραγματικές δυνατότητες, Αντιληπτές δυνατότητες, Δυνατότητες χρήσης
Ενότητα 4: Λειτουργικός ορισμός, κατηγορίες, παιδαγωγικές αρχές, διδακτικές προσεγγίσεις
Σκοπός: Επισκόπηση , μελέτη και ανάλυση των υπολογιστικών εργαλείων και των ειδικών εφαρμογών που άπτονται της χρήσης των ΤΠΕ στις διαδικασίες της διδασκαλίας και της μάθησης
Στο πλαίσιο αυτό ακολουθείται μία κατηγοριοποίηση των εφαρμογών εκπαιδευτικού λογισμικού σε δύο άξονες:
τον άξονα της ακολουθούμενης θεωρίας μάθησης και των υποκείμενων διδακτικών στρατηγικών
τον άξονα της χρονολογίας εμφάνισης και των συνακόλουθων παιδαγωγικών ρευμάτων
Έννοιες Κλειδιά: Εκπαιδευτικό Λογισμικό, Διδασκαλία & Μάθηση με τη Βοήθεια Υπολογιστή, Φάσεις εισαγωγής των ΤΠΕ, Πληροφορική ως μέσο, ως εργαλείο και ως αντικείμενο εκπαίδευσης
Ενότητα 5: Η Τεχνολογική Παιδαγωγική (Διδακτική) Γνώση Περιεχομένου (TP(D)CK)
Σκοπός: Επισκόπηση , μελέτη και ανάλυση του μοντέλου της Τεχνολογικής Παιδαγωγικής Γνώσης Περιεχομένου (Technological Pedagogical Content Knowledge) - TPACK και η μελέτη της ΤΠΓΠ ως μοντέλο σχεδίασης επιμορφωτικών δράσεων
Έννοιες κλειδιά:Παιδαγωγική γνώση, ΤΠΓΠ: Τεχνολογική Παιδαγωγική Γνώση Περιεχομένου,ΤΔΓΠ: Τεχνολογική Διδακτική Γνώση Περιεχομένου, Διδακτικός Μετασχηματισμός
Ενότητα 6: Συμπεριφοριστικές, εποικοδομιστικές, κοινωνιογνωστικές και κοινωνιοπολιτισμικές θεωρίες μάθησης και ΤΠΕ, Bασικές έννοιες
Σκοπός: Η συνοπτική παρουσίαση των βασικών αρχών των θεωριών μάθησης και των πιο γνωστών τους διδακτικών μοντέλων. Η έμφαση δίνεται στο πως οι θεωρίες επιδρούν στο σχεδιασμό και την ανάπτυξη σύγχρονων διδακτικών στρατηγικών και κατάλληλων διδακτικών καταστάσεωνμε ΤΠΕ.
Έννοιες κλειδιά: Θεωρίες μάθησης & ΤΠΕ, Συμπεριφορισμός, Γνωστικές Θεωρίες, Κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες
Ενότητα 7: Βασικές έννοιες Διδακτικής & ΤΠΕ
Σκοπός: Να παρουσιαστούν και να αναλυθούν συνοπτικά οι βασικές έννοιες και η χρησιμοποιούμενη ορολογία της Διδακτικής των Επιστήμών σε σχέση με τις ΤΠΕ. Οι έννοιες αυτές σχετίζονται με το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών, το διδακτικό τρίγωνο, το διδακτικό συμβόλαιο, τον διδακτικό μετασχηματισμό, τις κοινωνικές πρακτικές αναφοράς, τις ιδέες των μαθητών (νοητικά μοντέλα, γνωστικές και κοινωνικές αναπαραστάσεις), την εννοιολογική αλλαγή, τη διδακτική κατάσταση, τη διδακτική παρέμβαση και τη διδακτική στρατηγική
Έννοιες κλειδιά: Εκπαιδευτικό σενάριο, Διδακτικό Τρίγωνο, Διδακτικό Συμβόλαιο, Διδακτικός μετασχηματισμός, Αναπαραστάσεις - Ιδέες  Νοητικά μοντέλα, Γνωστικό εμπόδιο, Διδακτικό εμπόδιο, Διδακτική Στρατηγική, Διδακτική κατάσταση, Διδακτική βοήθεια, Γνωστική - Κοινωνικογνωστική σύγκρουση, Εννοιολογική αλλαγή
Ενότητα 8: Δημιουργία και εφαρμογή εκπαιδευτικού σεναρίου με ΤΠΕ
Σκοπός: Η κατανόηση εννοιολογικού πλαισίου και κατασκευή διδακτικής παρέμβασης για τη διδασκαλία τμήματος του ΑΠΣ. Η σχεδίαση εκπαιδευτικού σεναρίου, με χρήση κατάλληλου υπολογιστικού περιβάλλοντος και η εφαρμογή του εκπαιδευτικού σεναρίου σε συνθήκες τάξης και αποτίμηση της διαδικασίας όσο αφορά στο γνωστικό δυναμικό των ΤΠΕ
Έννοιες Κλειδιά: εκπαιδευτικό σενάριο, διδακτική στρατηγική, Ιδέες, λάθη και παρανοήσεις, Αναπαραστάσεις, Γνωστικά εμπόδια, Γνωστική σύγκρουση, Διδακτική κατάσταση, Διδακτική βοήθεια, Κοινωνικογνωστική σύγκρουση, Εννοιολογική αλλαγή
Ενότητα 9: Θεωρίες Μάθησης και ΤΠΕ Συμπεριφορισμός
Σκοπός: Η συνοπτική παρουσίαση των βασικών αρχών της συμπεριφοριστικής θεωρίας μάθησης και τα πιο γνωστών της μοντέλων και το πως επηρεάζει την ένταξη των ΤΠΕ στην εκπαίδευση και τη σχεδίαση εκπαιδευτικών εφαρμογών. Η έμφαση δίνεται στο πως η συμπεριφοριστική θεωρία επιδρά στο σχεδιασμό και την ανάπτυξη διδακτικών συστημάτων με τη χρήση υπολογιστικών και δικτυακών τεχνολογιών.
Έννοιες κλειδιά: Εκπαιδευτικό λογισμικό, Συμπεριφοριστική θεωρία, Σχολή της συμπεριφοράς, Προγραμματισμένο βιβλίο, Προγραμματισμένη διδασκαλία, Διδακτικός σχεδιασμός, Λογισμικό κλειστού τύπου, Γραμμική οργάνωση της πληροφορίας, Μέθοδος πολλαπλών επιλογών, Κλασική διδασκαλία, Διδασκαλία με τη βοήθεια του Υπολογιστή, Λογισμικό καθοδήγησης και διδασκαλίας, Λογισμικό εξάσκησης και πρακτικής, Τεστ

Ενότητα 10: Θεωρίες Μάθησης και ΤΠΕ Εποικοδομισμός
Σκοπός: Η συνοπτική παρουσίαση των βασικών αρχών της εποικοδομιστικής θεωρίας και των πιο γνωστών της μοντέλων και το πως επηρεάζει την ένταξη των ΤΠΕ στην εκπαίδευση και τη σχεδίαση εκπαιδευτικών εφαρμογών. Η έμφαση δίνεται στο πως η εποικοδομιστική θεωρία επιδρά στο σχεδιασμό και την ανάπτυξη μαθησιακών περιβαλλόντων με τη χρήση υπολογιστικών και δικτυακών τεχνολογιών.
Έννοιες κλειδιά: Εποικοδομισμός, Δομικός εποικοδομισμός, Κοινωνικός εποικοδομισμός, Αναπαραστάσεις, Εξωτερικές αναπαραστάσεις, Πολλαπλές αναπαραστάσεις, Γνωστικές αναπαραστάσεις, Νοητικό μοντέλο, Ανακαλυπτική μάθηση, Διερευνητική μάθηση, Έρευνα, Πειραματισμός, Επίλυση προβλήματος, Μάθηση μέσω επίλυσης προβλήματος, Κριτική σκέψη, Διαθεματική προσέγγιση, Λογισμικό ανοικτού τύπου, Λογισμικό υπερμέσων, Προσομοιώσεις
Ενότητα 11: Θεωρίες Μάθησης και ΤΠΕ: Γνωστική Ψυχολογία:Εκπαιδευτικές εφαρμογές της Τεχνητής Νοημοσύνης
Σκοπός: Η συνοπτική παρουσίαση των βασικών αρχών της γνωστικής ψυχολογίας και των πιο γνωστών της μοντέλων και το πως επηρεάζει την ένταξη των ΤΠΕ στην εκπαίδευση και τη σχεδίαση εκπαιδευτικών εφαρμογών. Η έμφαση δίνεται στο πως η γνωστική ψυχολογία επιδρά στο σχεδιασμό και την ανάπτυξη μαθησιακών περιβαλλόντων με τη χρήση υπολογιστικών και δικτυακών τεχνολογιών (έμπειρα διδακτικά συστήματα).
Έννοιες κλειδιά: Γνωστική ψυχολογία, Γνωστική επιστήμη, Γνωστικές θεωρίες, Τεχνητή Νοημοσύνη, Εκπαιδευτική ρομποτική, Επεξεργασία της πληροφορίας, Συνδεσιασμός, Έμπειρο Σύστημα, Έμπειρο διδακτικό σύστημα, Νευρωνικά δίκτυα
Ενότητα 12: Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών & Κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες
Σκοπός: Η συνοπτική παρουσίαση των βασικών αρχών των κοινωνικοπολιτισμικών προσεγγίσεων και των πιο γνωστών τους μοντέλων και το πως επηρεάζουν την ένταξη των ΤΠΕ στην εκπαίδευση και τη σχεδίαση εκπαιδευτικών εφαρμογών. Η έμφαση δίνεται στο πως η κοινωνικοπολιτισμική θεωρία επιδρά στο σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την υλοποίηση μαθησιακών περιβαλλόντων με τη χρήση υπολογιστικών και δικτυακών τεχνολογιών.
Έννοιες κλειδιά: Θεωρία της δραστηριότητας, Εγκαθιδρυμένη μάθηση, Κατανεμημένη γνώση, Συνεργατική μάθηση, Κοινότητες μάθησης, Κοινότητες πρακτικής, Συνεργατικά περιβάλλοντα μάθησης με υπολογιστές, Μεικτή ή υβριδική μάθηση, Περιβάλλοντα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, CSCL (computer supported collaborative learning), Κοινωνικό λογισμικό (social software)
Ενότητα 13: Θεωρία της Δραστηριότητας
Σκοπός: Να παρουσιαστεί και να αναλυθεί συνοπτικά η έννοια της Θεωρίας της Δραστηριότητας και η χρήση της στη σχεδίαση και μελέτη εκπαιδευτικών περιβαλλόντων με ΤΠΕ και η σχεδίαση εκπαιδευτικών σεναρίων γίνεται υπό το πρίσμα της Θεωρίας της Δραστηριότητας  
Έννοιες κλειδιά: Θεωρία της Δραστηριότητας, Κοινωνικοπολιτισμική προσέγγιση, Πολιτισμική-Ιστορική Ψυχολογία, Κοινωνικοπολιτισμική Ψυχολογία, Εκπαιδευτικό Σενάριο, Σύστημα Δραστηριότητας, Υποκείμενο, Αντικείμενο, Εργαλείο, Vygotsky
Εργαστήριο

Υλικό Μελέτης Εργαστηριακών Συναντήσεων

Στις παρακάτω ενότητες διατείθεται το υλικό μελέτης των εργαστηριακών συναντήσεων που οφείλουν οι φοιτητές να μελετήσουν σχετικά με συγκεκριμένες υποκατηγορίες εκπαιδευτικών λογισμικών, αφού ολοκληρώσουν τη μελέτη του υλικού της θεωρίας του μαθήματος. Οι ενότητες αυτές σχετίζονται άμεσα με τις εργασίες των φοιτητών και διευκολύνουν τη συγγραφή των εργασιών και  την ολοκλήρωση του μαθήματος.

Ενότητα 0: Εκπαιδευτικό Σενάριο με ΤΠΕ
Σκοπός: Η κατανόηση εννοιολογικού πλαισίου και κατασκευή διδακτικής παρέμβασης για τη διδασκαλία τμήματος του ΑΠΣ. Η σχεδίαση εκπαιδευτικού σεναρίου, με χρήση κατάλληλου υπολογιστικού περιβάλλοντος και η εφαρμογή του εκπαιδευτικού σεναρίου σε συνθήκες τάξης και αποτίμηση της διαδικασίας όσο αφορά στο γνωστικό δυναμικό των ΤΠΕ
Έννοιες Κλειδιά: εκπαιδευτικό σενάριο, διδακτική στρατηγική, Ιδέες, λάθη και παρανοήσεις, Αναπαραστάσεις, Γνωστικά εμπόδια, Γνωστική σύγκρουση, Διδακτική κατάσταση, Διδακτική βοήθεια, Κοινωνικογνωστική σύγκρουση, Εννοιολογική αλλαγή
Ενότητα 1: Θεωρίες Μάθησης και ΤΠΕ Εννοιολογική Χαρτογράφηση
Σκοπός: Η συνοπτική παρουσίαση των βασικών αρχών της εποικοδομιστικής θεωρίας και ειδικότερα της προσέγγισης που αφορά την εννοιολογική χαρτογράφηση και το πως επηρεάζει την ένταξη των ΤΠΕ στην εκπαίδευση και τη σχεδίαση εκπαιδευτικών εφαρμογών. Η έμφαση δίνεται στο πως η εννοιολογική χαρτογράφηση επιδρά στο σχεδιασμό και την ανάπτυξη μαθησιακών περιβαλλόντων με τη χρήση υπολογιστικών και δικτυακών τεχνολογιών.
Έννοιες κλειδιά: Αναπαραστάσεις, Εννοιολογικός χάρτης, Νοητικός χάρτης, Χάρτης εννοιών, Εννοιολογική χαρτογράφηση, Νοητική χαρτογράφηση
Ενότητα 2: Θεωρίες Μάθησης και ΤΠΕ Πολυμέσα - Υπερμέσα
Σκοπός: Η συνοπτική παρουσίαση των συστημάτων πολυμέσων - υπερμέσων και το πως επηρεάζουν την ένταξη των ΤΠΕ στην εκπαίδευση και τη σχεδίαση εκπαιδευτικών εφαρμογών. Η έμφαση δίνεται
στο πως ο εποικοδομισμός και η γνωστική θεωρία επιδρούν στο σχεδιασμό και την ανάπτυξη μαθησιακών περιβαλλόντων με τη χρήση υπολογιστικών και δικτυακών τεχνολογιών.
Έννοιες κλειδιά: Αλληλεπίδραση, Διεπιφάνεια, Επικοινωνία ανθρώπου - υπολογιστή, Πολυμέσα, Υπερκείμενα, Υπερμέσα, Κόμβος, Σύνδεσμος, Πλοήγηση
Ενότητα 3: Συστήματα Οπτικοποίησης, Περιβάλλοντα Προσομοίωσης & Περιβάλλοντα Μοντελοποίησης
Σκοπός: Η συνοπτική παρουσίαση των συστημάτων οπτικοποίησης, των συστημάτων προσομοίωσης και των περιβαλλόντων μοντελοποίησης και το πως επηρεάζουν την ένταξη των ΤΠΕ στην εκπαίδευση και τη σχεδίαση εκπαιδευτικών εφαρμογών. Η έμφαση δίνεται στο πως ο εποικοδομισμός και η γνωστική θεωρία επιδρούν στο σχεδιασμό και την ανάπτυξη μαθησιακών περιβαλλόντων με τη χρήση υπολογιστικών και δικτυακών τεχνολογιών.
Έννοιες κλειδιά: Αλληλεπίδραση, Διεπιφάνεια, Επικοινωνία ανθρώπου ? υπολογιστή, Οπτικοποίηση, Προσομοίωση, Μοντελοποίηση
Ενότητα 4: Περιβάλλοντα Μοντελοποίησης
Σκοπός: Η συνοπτική παρουσίαση των περιβαλλόντων μοντελοποίησης και το πως επηρεάζουν την ένταξη των ΤΠΕ στην εκπαίδευση και τη σχεδίαση εκπαιδευτικών εφαρμογών. Η έμφαση δίνεται
?στο πως ο εποικοδομισμός και η γνωστική θεωρία επιδρούν στο σχεδιασμό και την ανάπτυξη μαθησιακών περιβαλλόντων με τη χρήση υπολογιστικών και δικτυακών τεχνολογιών.
Έννοιες κλειδιά: Αλληλεπίδραση, Διεπιφάνεια, Επικοινωνία ανθρώπου ? υπολογιστή, Οπτικοποίηση, Προσομοίωση, Μοντελοποίηση
Ενότητα 5: Εκπαιδευτική Ρομποτική

Το περιβάλλον οπτικού προγραμματιστικού ROBOLAB

Ενότητα 6: Εικονική Πραγματικότητα
Σκοπός: Η συνοπτική παρουσίαση των συστημάτων πολυμέσων υπερμέσων και το πως επηρεάζουν την ένταξη των ΤΠΕ στην εκπαίδευση και τη σχεδίαση εκπαιδευτικών εφαρμογών. Η έμφαση δίνεται στο πως ο εποικοδομισμός και η γνωστική θεωρία επιδρούν στο σχεδιασμό και την ανάπτυξη μαθησιακών περιβαλλόντων με τη χρήση υπολογιστικών και δικτυακών τεχνολογιών.
Έννοιες κλειδιά: Αλληλεπίδραση, Διεπιφάνεια, Επικοινωνία ανθρώπου - υπολογιστή, Εικονική πραγματικότητα, Εμβύθιση
Ενότητα 7: Εργασίες

Οδηγίες εργασιών του μαθήματος

Ανοικτό Ακαδ. Μάθημα

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα
Επίπεδο: A-

Αρ. Επισκέψεων :  4331
Αρ. Προβολών :  55208

Μεταδεδομένα μαθήματος

Ημερολόγιο

Προθεσμία
Γεγονός μαθήματος
Γεγονός συστήματος
Προσωπικό γεγονός

Ανακοινώσεις

περισσότερα…