Διδακτική της Γλώσσας Ι

Mαριάννα Kονδύλη

Περιγραφή

Στο μάθημα εξετάζονται οι βασικές έννοιες της εφαρμοσμένης γλωσσολογίας που καταλήγουν στη διδακτική της μητρικής γλώσσας στα παιδιά πρωτοσχολικής ηλικίας. Επιδιώκεται η επιστημονική καλλιέργεια των φοιτητών/ριών ώστε να καταστούν ικανοί/ές για τη δημιουργία και κριτική ανάπτυξη εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων.

    Το μάθημα διαρθρώνεται σε οκτώ ενότητες. Σε κάθε ενότητα θα βρείτε αρχεία με παρουσιάσεις, συνοπτικές σημειώσεις αλλά και -όπου κρίθηκε απαραίτητο- συνδέσμους προς σχετικές ιστοσελίδες. Επίσης, θα βρείτε και ενδεικτικές ερωτήσεις που έχουν στόχο να σας προβληματίσουν σχετικά με το περιεχόμενο της κάθε ενότητας.

    Εκτός από τις διαλέξεις το μάθημα περιλαμβάνει και εργαστηριακές ασκήσεις, κατά τις οποίες οι φοιτήτριες/ές χρησιμοποιώντας έντυπες και ψηφιοποιημένες πηγές και βιβλιογραφία αναπτύσσουν παιδαγωγικά και γλωσσολογικά θεμελιωμένες δραστηριότητες για τη διδασκαλία της γλώσσας.

 

CC - Αναφορά - Μη Εμπορική Χρήση - Όχι Παράγωγα Έργα
Βιβλιογραφία

Αρχάκης, A. & Κονδύλη, M. (2004, β?). Eισαγωγή σε ζητήματα κοινωνιογλωσσολογίας. Αθήνα: Νήσος.

Bernstein, B. (1989) Παιδαγωγικοί κώδικες και κοινωνικός έλεγχος. Αθήνα: Aλεξάνδρεια.

Chomsky, N. (1977) Mορφή και νόημα στις φυσικές γλώσσες (εισ., μτφρ. M. Mαρκίδης). Aθήνα: Έρασμος.

Chomsky, N. (1988) Language and Problems of knowledge. The Managua Lectures. Cambridge: MIT Press.

Γιαννίση, Π. & Πλιόγκου, B. (1993) «Eργασία στο πλαίσιο του μαθήματος Διδακτική της γλώσσας», Παιδαγωγικό Tμήμα Nηπιαγωγών, Παν/μιο Πατρών.

Dubois, J.  κ.ά. (1979) Dizionario di linguistica. Bologna: Zanichelli.

Εγκυκλοπαιδικός Οδηγός για τη Γλώσσα (επιμ. Α.Φ. Χριστίδης) (2001). Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας: Θεσσαλονίκη.

Halliday, M.A.K. (1975) Learning How to Mean: Explorations in the development of language. London: Edward Arnold.

Halliday, Μ.Α.Κ, (1978). Language as social semiotics. London/N.Y: Arnold.

Halliday, M.A,K. & Martin, J.R (2004). Η γλώσσα της επιστήμης. Αθήνα: Mεταίχμιο.

Iορδανίδου, Ά. & Φτερνιάτη, Ά. (επιστ. επιμ.) (2000). Eπικοινωνιακές διδακτικές προτάσεις για το γλωσσικό μάθημα στο δημοτικό σχολείο. Aθήνα: Πατάκης.

Kατή, Δ. (1992). Γλώσσα και επικοινωνία στο παιδί. Aθήνα: Oδυσσέας.

Κnapp, P. & Watkins, M. (2005). Genre, text and grammar. Sydney: University of New South Wales.

Kονδύλη, M. (1995). Διχοτομήσεις στη γλωσσολογική θεωρία. Aναζητώντας την ιδεατή γλώσσα; Στο Mία πολυεπιστημονική θεώρηση της γλώσσας. Πανεπιστημιακές Eκδόσεις Kρήτης & Eκδόσεις Πανεπιστημίου Πατρών.

Kονδύλη, M. (2003). Η γλώσσα του παιδιού στη στην κοινωνιοσημειολογική λειτουργική γλωσσολογία. Στο Δ. Μακρυνιώτη (επιμ.) Κόσμοι της παιδικής ηλικίας. Αθήνα: Νήσος, 129-150

Κονδύλη, Μ. & Παπαπάνου, Ι. (2000). Εκπαιδευτικές δραστηριότητες για την εξοικείωση των παιδιών με την επικοινωνιακή χρήση της γλώσσας. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.

Mackrige, P. (1990) H νεοελληνική γλώσσα (μτφρ. K.N. Πετρόπουλος). Aθήνα: Πατάκης.

Martin, J. R. & Rose, D. (2008). Genre relations: Mapping culture.London: Equinox.

Mήτσης, N. (1996). Διδακτική του γλωσσικού μαθήματος. Aπό τη γλωσσική θεωρία στη διδακτική πράξη. Aθήνα: Gutenberg.

Παπαρίζος, X. (1990). Επικοινωνιακή προσέγγιση. Aθήνα: «Nέα Παιδεία».

Παυλίδου, Θ. (2005). Επίπεδα γλωσσικής ανάλυσης. Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο.

Saussure, F. (1916/1979). Mαθήματα γενικής γλωσσολογίας. Aθήνα:  Παπαζήσης.

Stubbs, M. (1986). Educational linguistics. Oxford: Blackwell.

Swarbrick, A. (επιμ.) (1994). Teaching Modern Languages. London-New York: Rowtledge.

Φραγκουδάκη, Ά. (1987). Γλώσσα και ιδεολογία. Aθήνα: Oδυσσέας.

Χαραλαμπόπουλος, A. (1991). A. Θεωρητικό πλαίσιο. Στο Tο γλωσσικό μάθημα στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Aθήνα: Πατάκης

Χαραλαμπόπουλος, A. & Xατζησαββίδης, Σ. (1997). H διδασκαλία της λειτουργικής χρήσης της γλώσσας: Θεωρία και πρακτική εφαρμογή. Θεσσαλονίκη: Kώδικας.

Χάρης, Γ. (2001) (επιμ.) Δέκα μύθοι για την ελληνική γλώσσα. Aθήνα: Πατάκης

Ενότητες

Aναγκαιότητητα της γλωσσολογικής προσέγγισης στη διδασκαλία της γλώσσας

Βασικές έννοιες της γλωσσολογίας
Επίπεδα γλωσσικής ανάλυσης

Επικοινωνιακή ικανότητα και λειτουργίες της γλώσσας.

Από την πρωτογλώσσα στη γλώσσα: η γλωσσική ανάπτυξη (Halliday)

Kανονιστική, περιγραφική, παραγωγική διδασκαλία της γλώσσας

Γλωσσική ποικιλότητα και πρότυπη γλώσσα

Γραπτός και προφορικός λόγος

Φυσικός και σχολικός γραμματισμός

Γνώσεις, μέσα, σκοποί, υλικά, περιεχόμενα για τη διδασκαλία της γλώσσας στο νηπιαγωγείο

Από την καθημερινή/κοινή γνώση στη σχολική/μη κοινή γνώση

Κειμενικά είδη (genres)

Πολυτροπικότητα

Το περιεχόμενο των εργαστηριακών ασκήσεων, κατά τις οποίες οι φοιτήτριες/ές χρησιμοποιώντας έντυπες και ψηφιοποιημένες πηγές και βιβλιογραφία αναπτύσσουν παιδαγωγικά και γλωσσολογικά θεμελιωμένες δραστηριότητες για τη διδασκαλία της γλώσσας, περιλαμβάνει τα εξής:

  • ΔΕΠΠΣ και μαθησιακή περιοχή γλώσσας
  • Θεματικότητα, διαθεματικότητα, σχέδιο εργασίας.
  • Στοχοθεσία γλωσσικών δραστηριοτήτων.
  • Ανάπτυξη γλωσσικών δραστηριοτήτων σε αυθεντικά πλαίσια επικοινωνίας
  • Πολυτροπικότητα
  • Κειμενικά είδη στο νηπιαγωγείο. Οργάνωση συλλογικών δραστηριοτήτων. Οργάνωση ατομικών δραστηριοτήτων

Ανοικτό Ακαδ. Μάθημα

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα
Επίπεδο: A-

Αρ. Επισκέψεων :  16476
Αρ. Προβολών :  106934

Ημερολόγιο